Bệnh dày sừng ánh sáng là gì? Đâu là những triệu chứng cơ bản nhất để nhận biết bệnh lý này? Để có những lời giải đáp chính xác nhất cho những thắc mắc trên, quý độc giả cùng cập nhật chi tiết ở bài viết dưới đây.
Bệnh dày sừng ánh sáng là gì?
Một mảng dày sừng ánh sáng hay còn được gọi là dày sừng quang hóa, là một vùng da trở nên sần sùi, đóng vảy, thô ráp và bong tróc sau khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời nhiều năm mà không có biện pháp bảo vệ. Các mảng da như thế này thường xuất hiện ở trên mặt, môi, tai, cẳng tay, mu bàn tay, da dầu hoặc da ở cổ.
>>> Tìm hiểu thêm những kiến thức hữu ích:
- Dị ứng bia: Phương pháp chẩn đoán & Điều trị bệnh
- Dị ứng theo mùa: Triệu chứng, Nguyên nhân & Phương pháp điều trị
- Trẻ uống kháng sinh bị tiêu chảy: Nguyên nhân & Dấu hiệu nhận biết
Đối với những vùng da bị tổn thương thường không gây nên những dấu hiệu, hay những triệu chứng nào khác ngoài có các mảng/ đốm nhỏ khác thường ở trên da, lan rộng chậm. Các mảng hay đốm này thường phải mất nhiều năm nhằm phát triển rộng ra thêm, thường sẽ bắt đầu xuất hiện ở đối tượng 40 tuổi.
Một số ít trường hợp dày sừng ánh sáng cũng có thể xảy ra bệnh ung thư da. Mọi người cũng có thể giảm thiểu nguy cơ bị tổn thương da bằng cách hạn chế tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời, cần phải có biện pháp bảo vệ da khỏi tia cực tím (UV).
Những dấu hiệu nhận biết bệnh dày sừng ánh sáng
Phía các giảng viên Khoa Cao đẳng Dược TPHCM chia sẻ đến mọi người về những biểu hiện của tình trạng bệnh dày sừng ánh sáng như sau:
+ Mảng da đó có thể sẽ phẳng/ hơi sưng, nhô cao hơn so với bề mặt da bình thường.
+ Xuất hiện những mảng da sần sùi, có vảy/ khô ráp, thường có đường kính < 2.5cm.
+ Ở trên bề mặt của vùng da bị tổn thương thường xuất hiện nhiều vết nhăn nhỏ.
+ Hoặc một số trường hợp khác sẽ có vùng da bị chai cứng, tương tự như bị mụn cóc.
+ Tạo cảm giác ngứa ngáy, nóng rát tại vùng da bị tổn thương.
+ Ở vùng da bị ảnh hưởng có thể sẽ xuất hiện màu hồng, nâu hoặc đỏ.
Nhằm để phân biệt được những tình trạng tổn thương da này có phải là dấu hiệu ung thư hay không rất khó nếu như được quan sát bằng mắt thường. Vì vậy, khi có các thay đổi bất thường ở trên làn da, tốt nhất mọi người nên đến gặp bác sĩ nhằm để được kiểm tra càng sớm càng tốt. Nhất là trường hợp những đốm, hay tổn thương ở trên bề mặt da tồn tại trong một thời gian dài, có thể sẽ tiến triển thâm hay chảy máu thì cần phải tiến hành kiểm tra sớm.
Nguyên nhân gây bệnh dày sừng ánh sáng
Nguyên nhân gây nên các tổn thương ở trên da này chính là do tiếp xúc thường xuyên hay trực tiếp với tia UV từ mặt trời/ giường tắm nắng. Khi da tiếp xúc với tia cực tím từ ánh nắng mặt trời liên tục trong một thời gian dài, những tế bào da sẽ bị biến đổi về hình dạng, kích thước và những sắp xếp. Trong đó, tế bào sừng (sẽ chiếm > 90% số tế bào ở lớp thượng bì) bị thay đổi nhiều nhất.
Bất kể ai cũng có nguy cơ bị dày sừng ánh sáng, nhưng khả năng này sẽ tăng lên nếu như:
- Những người > 40 tuổi.
- Dễ bị tàn nhang, hoặc cháy nắng khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
- Sống tại những nơi có nhiều nắng.
- Có tiền sử về bệnh dày sừng ánh sáng hoặc bệnh ung thư da.
- Hệ thống miễn dịch yếu bởi trải qua hóa trị liệu, AIDS hoặc sử dụng thuốc sau khi cấy ghép nội tạng, bệnh bạch cầu.
- Đã từng tiếp xúc với ánh sáng mặt trời thường xuyên, bị cháy nắng hoặc gay gắt.
Phương pháp chẩn đoán & Điều trị bệnh dày sừng ánh sáng
Tìm hiểu những phương pháp chẩn đoán bệnh dày sừng ánh sáng
Phía các bác sĩ sẽ đưa ra chẩn đoán bạn có bị dày sừng do ánh sáng hoặc không nhờ vào quá trình kiểm tra da. Trong trường hợp có những nghi ngờ khác, các bác sĩ sẽ thực hiện thêm một vài xét nghiệm khác như sinh thiết da. Khi đó, một mẫu da được lấy đi, đem quan sát ở trong phòng thí nghiệm.
Trong trường hợp bạn gặp phải những tình trạng trên thì sau khi tiến hành điều trị, khi đó mọi người hãy đi kiểm tra da ít nhất khoảng 1 lần trong năm nhằm phát hiện sớm về dấu hiệu bệnh ung thư da (nếu có).
Phương pháp điều trị bệnh dày sừng ánh sáng hiệu quả
Những mảng da bị tổn thương này đôi khi sẽ tự biến mất nhưng sẽ xuất hiện lại nếu bạn tiếp tục để cho da tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời. Nhưng phía các bác sĩ không biết được chính xác những tổn thương nào trên da có khả năng phát triển thành ung thư nên các mảng sừng hóa này thường được điều trị hết nhằm để phòng ngừa.
Sử dụng thuốc để điều trị
Một số loại thuốc kê đơn sẽ được phía các bác sĩ/ dược sĩ chỉ định trong suốt quá trình điều trị bệnh dày sừng ánh sáng bao gồm:
- Gel Ingenol Mebutate;
- Kem bôi chứa Fluorouracil;
- Kem bôi chứa Imiquimod;
- Gel chứa Diclofenac.
Đối với các loại thuốc bôi ngoài da có thể sẽ gây đỏ, đóng vảy hoặc nóng rát ở da trong khoảng vài tuần.
Phẫu thuật & Những phương thức khác đi kèm
Những phương pháp được chỉ định dùng nhằm để loại bỏ đi vùng da bị dày sừng ánh sáng gồm có:
- Tiến hành cạo bỏ đi vùng da bị tổn thương: phía các bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành dùng một dụng cụ đặc biệt để cạo hoặc nạo đi những tế bào da đã bị biến đổi. Phương thức này có thể sẽ tiến hành chung với phẫu thuật bằng dao mổ điện. Khi đó, bác sĩ sẽ dùng một dụng cụ có hình dáng tương tự như câu bút phát ra một dòng điện để cắt và phá bỏ đi những mô bị ảnh hưởng ở trên bề mặt da. Bệnh nhân sẽ được gây tê cục bộ trước khi tiến hành phẫu thuật.
- Liệu pháp đông lạnh: mảng da bị tổn thương sẽ được loại bỏ bằng cách sử dụng Nito lỏng nhằm đóng băng chúng lại. Bác sĩ sẽ dùng chất này để tiến hành đông cứng vùng da bị tổn thương, khiến mảng da khô lại và bong tróc ra. Về sau lớp da mới sẽ được tái tạo, vùng da đó sẽ lành lại. Đây được xem là phương pháp phổ biến nhất trong quá trình điều trị bệnh lý này.
- Liệu pháp quang động - PDT: đối với phương pháp này sẽ dùng chất hóa học nhạy cảm với ánh sáng thoa lên vùng da bị ảnh hưởng, tiếp đến sẽ chiếu dưới một nguồn sáng đặc biệt. Trong suốt quá trình này, những mảng da bị biến đổi sẽ bị phá hủy.
Nếu như được tiến hành điều trị sớm, đa phần những mảng da tổn thương đều được giải quyết một cách sạch sẽ trước khi phát triển thành bệnh ung thư da. Nhưng đối với những trường hợp không được điều trị, thì tại vùng da này có thể sẽ tiến triển thành bệnh ung thư biểu mô tế bào vảy.
Phòng ngừa bệnh dày sừng ánh sáng như thế nào?
Bệnh dày sừng ánh sáng có thể là dấu hiệu của tiền ung thư da, hoặc cũng có thể là một dạng ung thư da sớm, vì vậy việc thực hiện những biện pháp phòng ngừa bệnh rất quan trọng. Các bạn cần phải bảo vệ làn da trước những tác hại của tia cực tím trong ánh sáng mặt trời, cụ thể như:
- Tốt nhất nên hạn chế đứng dưới nắng quá lâu, nhất là vào khoảng thời gian từ 10h - 14h. Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá lâu đến mức bị rám nắng hoặc cháy nắng. Toàn bộ đều có thể gây tổn thương đến làn da, tăng thêm nguy cơ hình thành dày sừng do ánh sáng/ ung thư da. Tình trạng phơi nắng tích lũy theo thời gian (nghĩa là thời gian tiếp xúc với ánh nắng dù không dài, nhưng từ ngày này sang ngày khác) khi đó cũng có thể gây ra dày sừng quang hóa.
- Dùng kem chống nắng: khi bạn dùng kem chống nắng hàng ngày sẽ có khả năng giảm được quá trình hình thành và phát triển dày sừng ở trên bề mặt da. Trước khi đi ra ngoài khoảng tầm 15 - 30 phút, các bạn cần phải bôi kem chống nắng với chỉ số SPF ít nhất là khoảng 30. Trong trường hợp bạn đi bơi, hoặc bị ra mồ hôi nhiều, cần phải bôi lại kem chống nắng sau mỗi 2h.
- Cần phải mặc quần áo dài tay nhằm để che kín tối đa vùng da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Bạn cũng nên đội mũ rộng vành, mặc áo quần dài tay, đeo khẩu trang hoặc những trang phục chống nắng nhằm hạn chế để cho là da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
- Nên kiểm tra da thường xuyên và trao đổi với các bác sĩ về những thay đổi bất thường đối với làn da. Thường xuyên quan sát làn da nhằm xem có điều gì mới xuất hiện hoặc có thay đổi hay không, ví dụ như: thêm những nốt tàn nhang, nốt ruồi mới hoặc những vết bớt trước đây ở trên làn da đã thay đổi. Nhằm để kiểm tra những vùng da khó nhìn thấy như: tai/ cổ/ da đầu, mọi người có thể dùng gương để hỗ trợ cho quá trình này.
Hy vọng với toàn bộ thông tin ở trên do những giảng viên Cao đẳng Y Dược Sài Gòn chia sẻ đã giúp cho mọi người được hiểu rõ hơn về bệnh dày sừng ánh sáng là gì và những phương pháp điều trị cũng như phòng ngừa bệnh hiệu quả nhất. Tốt nhất khi các bạn phát hiện những dấu hiệu bất thường ở trên làn da hãy nhanh chóng đến bệnh viện hoặc Trung tâm Y tế để được các bác sĩ chuyên khoa thăm khám cụ thể hơn.