Giải pháp phòng tránh tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ là một trong những tình trạng thường gặp và khiến nhiều bà mẹ luôn lo lắng. Vậy đây là giải pháp nhằm phòng ngừa tình trạng rối loạn tiêu hóa của trẻ? Các bác sĩ chuyên khoa nhi sẽ bật mí chi tiết thông tin liên quan những vấn đề trên, mọi người cùng tìm hiểu nhé!

Bạn có biết rối loạn tiêu hóa ở trẻ là gì không?

Rối tiêu hóa chính là hiện tượng cơ vòng ở trong hệ tiêu hóa bị co thắt bất thường, gây nên tình trạng đau bụng và các thay đổi trong vấn đề tiêu hóa thức ăn.

bệnh lý rối loạn tiêu hóa ở trẻ có thể gây nên nhiều ảnh hưởng không tốt đến quá trình phát triển của trẻ sau này, bởi đây chính là giai đoạn cơ thể trẻ cần có một nguồn dinh dưỡng ổn định. Trong trường hợp trẻ bị bệnh rối loạn tiêu hóa, lượng dinh dưỡng cung cấp cho cơ thể sẽ bị thiếu hụt. Vì vậy, sẽ khiến cho trẻ bị suy dinh dưỡng, làm chậm đi sự phát triển về thể chất cũng như trí não và làm suy giảm hệ miễn dịch. Về sau thì trẻ sẽ dễ tái phát rối loạn tiêu hóa khi có những tác nhân từ môi trường tấn công vào trong bộ máy tiêu hóa. 

Những triệu chứng nhận biết & Cách xử lý rối loạn tiêu hóa ở trẻ

Dưới đây những giảng viên trong Khoa Cao đẳng Hộ sinh TPHCM có chia sẻ đến với mọi người về những triệu chứng và cách xử lý tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ như sau:

>>> Tìm hiểu thêm những kiến thức hữu ích:

• Giải đáp thắc mắc: Trẻ bị ho kiêng ăn gì là tốt nhất?
• Bạn có biết rối loạn tiêu hóa nên ăn gì không?
• Bật mí cho các mẹ được biết cách chăm sóc da trẻ sơ sinh tại nhà

Nôn trớ

Nôn trớ được biết đến là một hiện tượng đẩy ngược những chất ở trong dạ dày qua miệng dưới tác động gắng sức của cơ thể. Nguyên nhân của tình trạng nôn trớ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đó là do trẻ bú quá no, mới được đổi sang loại sữa mới, những cử bú quá gần nhau, lỗ núm vú cao su quá to/ quá nhỏ, trẻ nằm bú không đúng tư thế.

Theo thống kê chung cho thấy có khoảng 75% nôn trớ ở trẻ sẽ hết sau khi trẻ được 1 tuổi, do đó được gọi là nôn trớ sinh lý. Nhằm hạn chế được tình trạng nôn trớ sinh lý, bố mẹ cần phải lưu ý cho trẻ bú nhiều lần trong ngày, không cần phải bú quá no trong mỗi cử, hãy cho trẻ bú đúng tư thế, để bé nằm nghỉ sau khi nôn xong, không nên cho trẻ bú sữa ngay và cho trẻ súc miệng. Trong trong trường hợp điều chỉnh chế độ ăn và tư thế bú không có hiệu quả thì bố mẹ có thể sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của các bác sĩ.

Bên cạnh nôn trớ sinh lý, thì những dị dạng đường tiêu hóa như teo thực quản, teo tắc ruột, phình đại tràng bẩm sinh,... đây cũng là nguyên nhân gây nôn trớ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Nếu như chậm điều trị, trẻ có thể sẽ bị tử vong. Những bậc phụ huynh nên đưa trẻ đến bệnh viện nếu như các mẹ có tiền sử bị đa ối khi mang thai hoặc trẻ bị sùi bọt cua ngay sau sinh, trớ ra dịch màu xanh rêu, bị trướng bụng và không đi tiêu phân su trong thời gian 48h sau sinh.

Trẻ bị nôn trớ nhiều khi đó sẽ bị mất nước, cơ thể mệt mỏi, mất điện giải. Phía các bậc phụ huynh cần phải chú ý theo dõi, đưa trẻ đến bệnh viện/ Trung tâm Y tế nếu như trẻ có biểu hiện nôn kèm theo sốt, nôn ói kèm theo co giật/ ngủ li bì, cơ thể mệt mỏi, nôn ói nhiều lần trong thời gian 6h,... Trong trường hợp nôn ói kèm theo sốt thì có thể là do những bệnh về đường tiêu hóa như ngộ độc thức ăn, nhiễm trùng dạ dày, ruột, viêm tai, mũi và viêm màng não,...

Táo bón

Biển hiện của tình trạng táo bón đó là trẻ đi ngoài không thường xuyên, thông thường 2 - 3 ngày mới đi 1 lần, phân sẽ khô rắn, đóng khuôn, cứng tương tự như sỏi/ to, có cảm giác đau, bụng bị cứng, mót đi cầu nhưng không đi được,... Theo đó, hậu quả của táo bón đó là khiến cho trẻ biếng ăn, đau bụng, chậm ăn, hoặc nôn trớ và quấy khóc.

Theo đó, nguyên nhân của tình trạng táo bón của trẻ là do trẻ ăn chưa đủ lượng, mẹ đang cho trẻ bú cũng bị táo bón, pha sữa cho trẻ quá đặc, trẻ ăn ít chất xơ và không ăn rau quả,... Ngoài ra, yếu tố tâm lý cũng là một trong những nguyên nhân gây táo bón ở trẻ. Một số trẻ mới đi học thường nhịn đại tiện bởi nhiều lý do khác nhau, vì vậy sẽ khiến đại tràng to dần, phân tích nhiều ngày mới đủ kích thước đại tràng để gây phản xạ đi tiêu.

Tình trạng táo bón cũng gặp ở những trẻ sinh non, suy giáp, sinh ngạt, bị nứt hậu môn, có mẹ bị sản giật kèm hạ Magie máu, trẻ dùng thuốc kháng sinh/ thuốc ho có chứa Codein, trẻ bị phình đại tràng bẩm sinh, trẻ suy dinh dưỡng còi xương,...

Vì vậy, điều trị táo bón ở trẻ cần phải dựa vào nguyên nhân gây bệnh, đặc biệt điều chỉnh về chế độ ăn uống sẽ là bước quan trọng nhất, cụ thể:

• Nên cho trẻ uống nhiều nước.
• Hãy cho trẻ uống sữa không gây táo bón, hoặc có thể bổ sung thêm chất xơ, pha sữa với nước cháo loãng hoặc là nước bột khoai lang nghiền đối với những trẻ ăn dặm.
• Ăn nhiều rau xanh và quả chính: cân nhắc lựa chọn những loại rau quả có tính chất nhuận tràng như đu đủ, các loại rau, củ khoai lang, chuối tiêu, cam, bưởi,...
• Cần phải cho trẻ uống nhiều nước mỗi ngày.
• Trong trường hợp mẹ bị táo bón khi cho con bú thì cần phải điều chỉnh kịp thời chế độ ăn uống.
• Cần phải tập cho trẻ thói quen đi đại tiện đúng giờ.
• Không cho trẻ lớn ăn những loại hoa quả có vị chát như ổi, bánh kẹo, hồng xiêm, cafe, nước uống cho gas,...
• Bố mẹ cần phải tăng cường vận động cho trẻ, hoặc tiến hành massage bụng cho trẻ.

Trong trường hợp trẻ bị táo bón kéo dài trên 1 tuần, việc thay đổi chế độ ăn uống không mang lại hiệu quả, trẻ bị táo bón ngay sau khi sinh, có triệu chứng kém ăn hoặc giảm cân,... khi đó các bậc phụ huynh cần phải đưa trẻ đi khám tại bệnh viện/ Trung tâm Y tế nhằm được điều trị kịp thời.

Trẻ bị tiêu chảy

Tiêu chảy cũng là một trong những dấu hiệu của bệnh lý rối loạn tiêu hóa ở trẻ. Theo đó, tình trạng này sẽ khiến cho trẻ đi ngoài phân lỏng trên 3 lần/ ngày, sẽ kéo dài không quá 14 ngày, trẻ biếng ăn, cơ thể mệt mỏi, đột ngột nôn trớ. Một số trẻ khác có thể bị sốt, trướng bụng, phân có chất nhầy, có máu,...

Theo đó, những nguyên nhân gây nên tình trạng tiêu chảy ở trẻ gồm có: trẻ bú quá no hoặc bú không đủ, do người mẹ uống thuốc hoặc sử dụng thức ăn nhuận tràng, dị ứng sữa, bị nhiễm khuẩn đường ruột, kém hấp thu chất dinh dưỡng,... Căn bệnh này sẽ gây nên tình trạng suy dinh dưỡng, hoặc nặng hơn sẽ khiến trẻ tử vong do cơ thể mất nước, muối nếu không được điều trị kịp thời.

Những cách xử lý tình trạng trẻ bị tiêu chảy như sau:

• Cần phải tiến hành điều trị sớm, chú trong trong việc bù nước, điện giải và đảm bảo được chế độ ăn cho trẻ.
• Trong trường hợp mất nước nặng, các mẹ cần phải đưa trẻ đến bệnh viện để thăm khám và điều trị.
• Cho trẻ uống nước đun sôi để nguội, Oresol. Trường hợp trẻ nôn thì cần phải đợi khoảng 10 phút rồi mới tiếp tục cho trẻ uống. Khi uống nước đun sôi để nguội/ Oresol cần phải cho trẻ uống từ từ, mỗi muỗng cách nhau khoảng 2 - 3 phút.
• Nên cho trẻ ăn những thực phẩm như: gạo, khoai tây, thịt lợn, thịt gà, sữa đậu nành, cà rốt, dầu thực vật, táo, chuối, hồng xiêm.

Đối với trẻ < 6 tháng tuổi bị tiêu chảy, đang trong thời gian bú sữa mẹ thì nên tiếp tục cho trẻ bú và cần phải tăng số lần bú. Còn trẻ > 6 tháng tuổi, bên cạnh sữa mẹ và sữa công thức, thì các mẹ nên cho trẻ ăn nhiều lần, từng ít một những thức ăn giàu dinh dưỡng, hãy cho thêm ít dầu mỡ nhằm tăng năng lượng nạp vào trong cơ thể trẻ.

Giải pháp phòng ngừa tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ nhỏ

Trong trường hợp trẻ bị rối loạn tiêu hóa, các mẹ cần phải nhanh chóng áp dụng những giải pháp phòng ngừa dưới đây:

+ Đối với người mẹ cần phải có một chế độ ăn uống đầy đủ và đa dạng khi mang thai, tránh tiếp xúc với khói thuốc lá.

+ Cần phải duy trì một chế độ ăn uống khoa học và hợp lý: thực đơn dinh dưỡng của các bà mẹ cho con bú và trẻ cần phải đa dạng và giàu hàm lượng Vitamin, đặc biệt cần phải đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. 

+ Hãy cho trẻ bú hoàn toàn bằng sữa mẹ trong thời gian 6 tháng đầu đời nhằm nâng cao được hệ miễn dịch của cơ thể trẻ. Trong trường hợp vì bất kỳ lý do nào đó không có sữa mẹ, hay sữa mẹ không đủ thì cần phải trao đổi với nhân viên Y tế nhằm tìm ra được loại sữa để thay thế phù hợp nhất cho trẻ.

+ Cần phải giữ gìn vệ sinh cá nhân cũng như môi trường xung quanh trẻ.

+ Lưu ý, không nên cho trẻ bú quá no, hãy tập cho trẻ một thói quen ăn uống và đi tiêu đúng giờ.

+ Không được tùy tiện dùng những loại thuốc cho trẻ mà cần phải tham khảo ý kiến của các bác sĩ.

+ Tuân thủ việc tiêm phòng đầy đủ cho trẻ nhằm tránh được nhiều căn bệnh nguy hiểm, cảm những vấn đề rối loạn tiêu hóa.

Trong trường hợp tình trạng rối loạn tiêu hóa ở trẻ kéo dài và kèm theo các biểu hiện nôn trớ, tiêu chảy, đau bụng, táo bón,... các bậc phụ huynh cần phải đưa trẻ đến bệnh viện/ Trung tâm Y tế để được các bác sĩ thăm khám và chẩn đoán được nguyên nhân gây bệnh, tư vấn phương pháp điều trị phù hợp nhất. Các bậc phụ huynh không được tự ý cho trẻ dùng thuốc kháng sinh, thuốc tiêu chảy hoặc thuốc đau bụng, táo bón mà cần phải được phía các bác sĩ chỉ định. Bởi nếu như tự ý dùng sẽ khiến cho tình trạng bệnh lý trở nên nặng hơn và làm ảnh hưởng đến tình trạng sức khỏe cũng như sự phát triển của trẻ về sau.

Tổng hợp toàn bộ những thông tin do các giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM chia sẻ ở trên liên quan đến vấn đề rối loạn tiêu hóa ở trẻ và những giải pháp phòng tránh. Theo đó, các bậc phụ huynh luôn chú ý đến tình trạng sức khỏe của trẻ, lưu ý về chế độ ăn uống để trẻ có được một sức khỏe tốt.