Chương trình giáo dục phổ thông mới cùng bao khó khăn

Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 đã được áp dụng và năm 2025 là năm đầu tiên lứa học sinh lớp 9, lớp 12 bước vào kỳ thi quan trọng. Tuy nhiên, chương trình còn có rất nhiều khó với cả thầy và trò.

Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 hay còn gọi là chương trình mới trong 5 năm qua đã có hàng triệu giáo viên và học sinh trên cả nước thực hiện giảng dạy, học tập. Theo đó, rất nhiều phụ huynh, giáo viên, học sinh đã chia sẻ cảm nhận về chương trình học này.

Thay đổi lớn khi không còn điểm số

Cách kiểm tra, đánh giá, nhận xét học sinh là những điểm khác biệt, thay đổi có tính mạnh mẽ nhất ở chương trình mới này. Quá trình giảng dạy thay đổi vì thế kéo theo học tập cũng thay đổi.

Hiệu trưởng Trường Tiểu học Đặng Trần Côn (quận 4, TP HCM), Cô Phạm Thúy Hà chia sẻ việc phù hợp với mục tiêu giáo dục toàn diện phẩm chất, năng lực của học sinh và cũng là thay đổi tiến bộ nhất chính là việc nâng cao vai trò của phụ huynh trong quá trình đánh giá thường xuyên ở bậc tiểu học.

>>>> Xem ngay: Tổng hợp tổ hợp thi Đánh giá năng lực năm 2025

Ở chương trình cũ thì quy định chỉ khuyến khích cha mẹ học sinh trao đổi với giáo viên. Tuy nhiên, ở chương trình mới thì phụ huynh trao đổi với GV về nhận xét, đánh giá HS bằng các hình thức phù hợp. Qua đó, phụ huynh phối với với giáo viên động viên, giúp đỡ các em tốt hơn trong quá trình rèn luyện và học tập.

Trước đây, phụ huynh chỉ quan tâm tới kết quả của con em mình vào điểm cuối kỳ. Điều này rất tạo áp lực cho cả phụ huynh và học sinh trong đó có các em còn gặp khó khăn trong quá trình học tập. Theo cô cho rằng, quá trình học tập mới thực sự quan trọng. Điểm số cuối kỳ không phải là con số chính xác nhất bởi trong quá trình thi cử các em còn gặp các vấn đề khác như tâm trạng, sức khỏe mà không biết trong cả quá trình các em đã học tập và rèn luyện rất tốt.

Tình trạng học trước chương trình cũng xảy ra do tâm lý điểm số tạo nên sự so sánh. Các em sẽ nảy sinh ra tâm lý đố kỵ không đáng có.

"Do đó, việc đánh giá vì sự tiến bộ để HS thành công sẽ có tác dụng góp phần bồi dưỡng động cơ học tập đúng đắn và động viên các em phấn đấu vươn lên. Việc này giúp các em có hứng thú học tập, thích học và học tốt hơn" - cô Hà nhìn nhận.

Kiến thức một số môn được đánh giá còn nặng

Ở bậc tiểu học và trung học cơ sở thì đây được coi là giai đoạn cơ bản. Các em có thể vừa học, vưa chơi, vừa khám phá. Thế nhưng, ở chương trình sách giáo khoa mới thì các em đã học khá nặng.

Điển hình có thể nhắc đến môn Khoa học tự nhiên. Mô hình Rutherford-Bohr; số vòng, số lớp nguyên tử; liên kết Ion; liên kết cộng hóa trị… các kiến thức này trước đây ở chương trình 2006 được dạy ở lớp 10 thì nay đã được đưa vào từ năm lớp 7.

Giáo viên không theo kịp

Hiện nay, việc soạn giáo án, đối với bậc tiểu học theo công văn 2345, cấp trung học theo công văn 5512 của Bộ Giáo dục và Đào tạo được đánh giá là quá dài. Một tiết học lên tới hàng chục trang giấy, theo đánh giá thực sự là lãng phí và không cần thiết.

Kiểm tra, đánh giá học sinh cùng rất nhiều phương pháp giảng dạy trong chương trình mới có nhiều thay đổi khiến cho không ít giáo viên bỡ ngỡ khi giảng dạy.

ThS Phạm Lê Thanh - GV môn hóa, Trường THPT Nguyễn Hiền (quận 11, TP HCM) - cho hay các em khi theo học chương trình mới được chủ động tìm hiểu, khám phá kiến thức, tích hợp liên môn. Các em phát triển tư duy toàn diện trong việc liên hệ giữa các lĩnh vực khoa học là bởi chương trình mới này khuyến khích phương pháp dạy học tích cực, như học tập trải nghiệm, dạy theo dự án và thảo luận nhóm.

Chương trình mới nhằm mục đích định hướng nghề nghiệp cho học sinh đã tăng cường tính thực tiễn khoa học, cập nhật kiến thức hiện đại. Ví dụ như môn Hóa học, để tăng kỹ năng thực hành, chủ động phát hiện kiến thức mới và hình thành năng lực tư duy phản biện cho học sinh, giáo viên cần phải thiết kế thí nghiệm bởi chương trình mới đặt ra yêu cầu các em có những bài thực hành, yêu cầu cần đạt từng chủ đề học tập. Học sinh có thể áp dụng kiến thức lý thuyết đã tiếp thu vào thực tế thông quá chính các thí nghiệm, dự án học tập và hoạt động trải nghiệm.

Đây là phương pháp giảng dạy rất hay và phát triển cho các em học sinh. Tuy nhiên, vì còn mới quá nên nhiều giáo viên còn cảm thấy áp lực do chạy theo không kịp.

>>>> Mách bạn: Phương pháp để đạt điểm cao trong kỳ thi Đánh giá năng lực

Một thầy cô ở trường THCS tại Quận 7, TP HCM chia sẻ rằng đang quen với chương trình cũ, sang chương trình mới giáo viên có khi phải mất tới 3 ngày mới có thể soạn xong được một đề thi để đáp ứng được đủ yêu cầu. Từ ngữ liệu đến câu chuyện đều cần phải lựa chọn sao cho phù hợp với yêu cầu và tâm lý của tuổi học trò. Có rất nhiều giáo viên cũng chưa được tập huấn nên việc ra đề còn khó, phải phụ thuộc vào đề thi mẫu.

Ví dụ như môn thi Ngữ văn. Học sinh phải vừa viết văn và vừa phải trả lời các phần thi trắc nghiệm. Đây là một trong những điều hay trong chương trình mới. Thế nhưng giáo viên chưa được hướng dẫn cách ra đề thi trắc nghiệm cũng là những khó khăn gặp phải.

"Việc kiểm tra, đánh giá hiện nay chưa thể đồng bộ với chương trình mới. Bởi thực tế, GV còn suy nghĩ khác nhau, có cách hiểu khác nhau nên chưa thống nhất trong việc kiểm tra, đánh giá. Các phần tập huấn GV dạy chương trình mới cũng chung chung, chưa xuất phát từ thực tiễn" - GV một trường THCS tại quận 7 nêu thực trạng.

Đặc biệt, thầy Phạm Tuấn Khang cũng bày tỏ rằng trong công tác kiểm tra, đánh giá chính xác sự tiến bộ của các em vẫn còn nhiều bất cập do việc đánh giá HS theo năng lực và phẩm chất vẫn chưa được đồng bộ và rõ ràng. Trong khi đó, các em học sinh vừa phải tham gia nhiều môn học và các môn học khác nhau. Thực sự là điều rất nặng.

Trong chương trình mới thay đổi về cấu trúc, nội dung và thời lượng các môn học. Từ đó, dẫn tới hiện tượng có môn thiếu (âm nhạc, mỹ thuật), có môn thừa giáo viên (lý, hóa, sinh, địa, giáo dục công dân), có môn chưa có giáo viên vì chưa có nguồn đào tạo (hoạt động trải nghiệm - hướng nghiệp).

Nhiều giáo viên hiện nay vẫn còn quen với các làm truyền thống, còn chú trọng kiến thức trong sách hơn là phát triển năng lực của các em phải thông qua chuỗi hoạt động học tập, sự tương tác trên lớp... Vì vậy, giáo viên và cả học sinh cũng cần thời gian để thích nghi với chương trình mới.

Trường Cao Đẳng Y Dược Sài Gòn