Nhà giáo phải đối mặt với những áp lực nào?

Nhà giáo hiện nay phải đối mặt với rất nhiều thách thức và áp lực. Từ chương trình đổi mới, yêu cầu công việc, phụ huynh, tài chính… Tất cả đang dồn lên đôi vai của những người lái đò thầm lặng ấy.

Nhà giáo phải đối mặt với những áp lực nào?

Áp lực từ công việc

Cô Hồng là một giáo viên trẻ vào nghề từ năm 2019 nhưng không biết bao lần cô bật khóc và có ý định chuyển nghề. Khi còn đi học và thực tập tại các trường, cô được dạy theo chương trình giáo dục phổ thông năm 2006. Thế nhưng, mới chỉ được 2 năm thì cả nước lại bắt đầu đổi mới sang chương trình giáo dục phổ thông mới. Cô giáo trẻ lại bắt đầu làm quen với mô hình trường học mới VNEN - đang được thử nghiệm ở một số nơi, dùng sách khác với sách của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Cô gần như mất ăn, mất ngủ với chương trình mới vì bị nhận xét là không đạt. Cô thức trắng đêm để tự học và tự luyện tập để có thể bắt kịp được với chương trình mới. Ngoài dạy, làm chủ nhiệm, công tác Đoàn thể, cô giáo trẻ phải liên tục phải đi tập huấn, trao đổi. Đại dịch Covid-19 diễn ra cũng buộc cô phải học thêm kỹ năng mới để dạy online. Cô gần như không biết đến thời gian nghỉ ngơi hay cuối tuần là gì.

Sau những ngày tháng vất vả để dạy ba bộ sách nhau thì cô lại nhận được tin “dữ” là phụ huynh muốn đổi giáo viên vì muốn con em học cô giáo có nhiều kinh nghiệm, không muốn học cô giáo quá trẻ. Với mức lương 5 triệu ấy của mình, cô đã bật khóc và thực sự muốn chuyển việc.

Thầy Nguyễn Anh Minh, một giáo viên THCS ở Hà Nam cũng chia sẻ về áp lực khi theo chương trình mới. Thầy là một giáo viên Hóa bị điều chuyển dạy Khoa học tự nhiên - môn tích hợp Lý, Hóa, Sinh. 4 năm vừa qua, năm nào thầy cũng phải tự học thêm kiến thức mới vì phải theo các em học sinh từ lớp 6 lên 9. Ngoài ra, thầy còn làm chủ nhiệm, đảm nhiệm vô số kể các công việc không tên như hồ sơ, sổ sách, liên lạc tới phụ huynh về tình hình học tập của học sinh.

"Tôi gần như không còn thời gian cho mình và gia đình, đừng nói là đi gặp gỡ cà phê, ăn uống với bạn bè", thầy nói.

Áp lực từ phụ huynh

Cô Nguyễn Thị Mai, giáo viên trường mầm non công lập tại Nam Định cũng cho biết. Năm nay cô 51 tuổi đã có gần 30 năm kinh nghiệm trong nghề. Thế nhưng, ngày nào cô đi làm cũng với một áp lực đến từ phụ huynh. Các con chỉ cần có một vết xước nhẹ ở chân, tay thôi là cô cũng thấp thỏm lo lắng sợ phụ huynh không hài lòng.

Trẻ con còn quá bé, các cô vừa phải dạy dỗ, chăm sóc cho các con, không thể nào để mắt được hết. Chỉ một chút lơ là thôi là các cháu đã nô nghịch với nhau. Phụ huynh hiểu chuyện thì họ nhắc nhở nhưng có những phụ huynh thường phản ứng gay gắt buông những lời lẽ không hay tới cô giáo. Nhiều người còn dọa đăng thông tin của cô Mai lên mạng nếu không nhận lỗi.

"Chúng tôi rất sợ bị lên mạng, vì cả mình và trường đều ảnh hưởng, dù chưa biết đúng sai. Tôi chưa từng nghĩ việc giao tiếp với phụ huynh lại là áp lực lớn nhất dù đã sắp về hưu", cô nói.

Cô Lê, giáo viên tiếng Anh tại trường THPT Kiên Giang từng bị phụ huynh to tiếng khi trách phạt học sinh. Cô nói rằng cô chỉ muốn tốt cho các em khi phạt em đứng lớp do em không tập trung, không chịu học, liên tục quấy rối các bạn. Em học sinh đó đã bất ngờ lao ra ngoài và kêu không thiết sống nữa.

"Tôi phải bỏ lớp để đuổi theo và can ngăn. Tội lỗi phụ huynh đổ lên cô giáo mà không nghĩ rằng gốc rễ vẫn từ gia đình. Nhiều lúc phải nhịn, làm hòa mà không dám phạt dù có quyền làm như vậy", cô chia sẻ.

Thu nhập không đủ trang trải

Thầy Nguyễn Nam, 28 tuổi và theo nghề được 6 năm. Mức lương trước đó của thầy là 4 trệu đồng mỗi tháng. Kể từ 1/7 mức lương cơ sở tăng lên 2,34 triệu đồng thì thu nhập của thầy mới lên được gần 7 triệu.

"Lúc tôi lương 4 triệu, các bạn làm ở công ty đã gấp đôi. Đến bây giờ, tôi được 7 triệu thì các bạn cũng lên 15-17 triệu. Trong khi đó, vật giá không ngừng tăng. Lúc ốm đau nếu không biết tiết kiệm thì tôi không biết lấy tiền ở đâu để khám bệnh", thầy nói.

Nhiều thầy cô cho biết với mức thu nhập hiện có của nhà giáo, thầy cô chỉ đủ chi trả cho hơn một nửa nhu cầu của gia đình. Họ phải lựa chọn việc làm thêm để có thu nhập như: Bán hàng online, trồng trọt…

Ý kiến đến từ các đại diện ngành Giáo dục

Luật Giáo dục 2019 mở đầu cho hàng loạt thay đổi. Hàng trăm nghìn giáo viên từ mầm non đến lớp 9 phải nâng chuẩn (từ trung cấp, Cao đẳng lên Đại học). Đứng trước bối cảnh ấy, nguyên Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo TP HCM, ông Nguyễn Văn Ngai cũng nhận định giáo viên phải đối mặt với nhiều thách thức. Không chỉ áp lực về chuyên môn, giáo viên còn chịu sức ép về tinh thần, sự kỳ vọng của xã hội.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng chương trình mới còn có những điểm điều chỉnh. Thế nhưng, nhìn chung vẫn là hiện đại, là chỗ dựa cho thay đổi giáo dục, chuyển từ trang bị kiến thức sang phát triển năng lực. Quan trọng là năng lực phát triển không ngừng thì mới ứng phó được bởi kiến thức là vô hạn.

Theo ông, thầy cô cần cố gắng vượt qua giới hạn bản thân, luôn học hỏi để làm mới chính mình. Phẩm chất cũ, kỹ năng mới, tư duy mới, thêm ngoại ngữ và công cụ số là những điều mỗi nhà giáo cần nắm chắc.

"Muốn người khác tôn trọng, ghi nhận thì đầu tiên phải hoàn thành tốt công việc, có trách nhiệm với nghề. Cùng đó, giáo viên tự học, tiếp cận với đổi mới của công nghệ, làm gương và truyền cảm hứng cho học sinh về tự học, tự vươn lên”, ông nói.

Về áp lực phụ huynh, giáo viên hãy đặt mình ngược lại vào vị trí của bố mẹ, coi họ là con em của mình. Khi áp lực đó đến phần nào sẽ được xoa dịu để bình tĩnh phối hợp với gia đình và vượt qua.

Về chính sách, ông Trần Thành Nam cho rằng cần cải thiện thu nhập nhà giáo để họ yên tâm. Điển hình là không cấm dạy thêm mà thay vào đó là quản lý tốt.

"Khi có thể sống bằng nghề, thấy tự hào với công việc được xã hội ghi nhận, tôn vinh và tạo ra thu nhập xứng đáng với năng lực, giáo viên được thúc đẩy đào sâu chuyên môn", ông nói.

Có thật nhiều áp lực xung quanh những người làm nghề giáo. Thế nhưng, bằng một tình yêu với nghề, tình thương với trò, mong muốn được đưa tri thức tới các em, họ vẫn đang ở đây để tiếp bước cho học trò của mình.