Nystatin là thuốc đặc trị bệnh gì?

Nystatin là một loại thuốc dùng để điều trị các bệnh nhiễm khuẩn như: nấm da, viêm âm đạo do nấm..... Đây là loại thuốc đặc trị chữa các loại bệnh do nấm gây ra. Khoa Dược - Trường Cao đẳng Y Dược Sài Gòn sẽ nói rõ về tác dụng của Nystatin qua bài viết dưới đây:

• Hồ sơ xét tuyển Cao đẳng Vật lý trị liệu Hồ Chí Minh năm 2018
• Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh áp dụng cùng lúc 6 phương thức tuyển sinh
• Thời gian nộp hồ sơ đăng ký xét tuyển Cao đẳng Điều dưỡng Hồ Chí Minh năm 2018

Thuốc Nystatin

Nystatin còn có tên gọi khác là Fungicidin, là một loại thuốc thuộc nhóm thuốc trị ký sinh trùng, chống nhiễm khuẩn. Đây là một loại kháng sinh chống nấm được chiết xuất từ dịch nuôi cấy nấm Streptomyces noursei, bột màu vàng, rất ít tan trong nước.

Nystatin có tác dụng kìm hãm hoặc diệt nấm tùy thuộc vào nồng độ và độ nhạy cảm của nấm ( đặc biệt là nấm Candida) mà không tác động đến vi khuẩn bình thường trên cơ thể. Thuốc có thể dùng để điều trị lâu dài mà không gây kháng thuốc. Đặc biệt thuốc Nystatin có tác dụng chống bội nhiễm Candida albicans đường tiêu hóa trong quá trình điều trị kháng sinh.

Nystatin hấp thu kém qua đường tiêu hóa, không hấp thu qua da và niêm mạc. Nystatin thải trừ chủ yếu qua phân dưới dạng chưa chuyển hóa.

Nystatin được chỉ định dùng để điều trị các bệnh sau:

– Dự phòng và điều trị nhiễm nấm ở da và niêm mạc, nhất là do Candida albicans ở miệng như tưa lưỡi, viêm họng.

– Bệnh nấm Candida ở ruột.

– Nhiễm nấm ở đường âm đạo ( dùng phối hợp với metronidazol)

Chống chỉ định trong các trường hợp sau:

– Người bị dị ứng, mẫn cảm với thuốc Nystatin.

– Phụ nữ có thai. Trong trường hợp cần phải dùng đến thuốc Nystatin, cần có sự tư vấn của bác sĩ.

– Không dùng cho nhiễm nấm toàn thân vì thuốc không hấp thu qua đường tiêu hóa và không hấp thu qua da.

Thuốc dùng để đặc trị các bệnh do nấm gây ra

Liều dùng của thuốc Nystatin

Nystatin được dùng cách xa bữa ăn. Với các bệnh khác nhau ở những đối tượng khác nhau, khi sử dụng Nystatin  sẽ có các liều lượng như sau:

– Đối với bệnh nấm miệng, tổn thương niêm mạc miệng:

+ Người lớn: dùng ngậm trong miệng mỗi lần từ 1 đến 2 viên, mỗi ngày từ 4 đến 5 lần,  hoặc dùng 500.000 đơn vị của hỗn dịch uống, một ngày 4 lần.

+ Trẻ em: đối với trẻ sơ sinh, dùng 100.000 đơn vị hỗn dịch uống ngày 4 lần. Trẻ từ 1 đến 12 tháng tuổi, tăng lên 200.000 đơn vị hỗn dịch, cũng uống ngày 4 lần. Trẻ từ 1 đến 18 tuổi: dùng như liều lượng của người lớn.

– Đối với bệnh nhiễm nấm Candida đường  ruột, thực quản: dùng từ 500.000 đến 1.000.000 đơn vị, uống 3 lần một ngày.

– Đối với viêm âm đạo do nấm: đặt 500 mg vào âm đạo một lần trước khi đi ngủ hoặc đặt 100 mg vào âm đạo, trong 3 buổi tối trước khi đi ngủ. Nếu bạn dùng kem, thì đặt 5 gam vào âm đạo mỗi tối trước khi đi ngủ, dùng trong vòng 7 đến 14 buổi tối như vậy. Có thể dùng viên đặt phối hợp với metronidazol.

– Đối với tổn thương ngoài da: dùng mỡ, gel, kem hoặc bột mịn, bôi lên vùng tổn thương, ngày từ 2 đến 4 lần cho tới khi khỏi hẳn.

Tương tác thuốc có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Khi sử dụng Nystatin cần chú ý không dùng chung với các loại thuốc sau :

– Dùng đồng thời Nystatin với Riboflavin photphat sẽ làm mất tác dụng kháng Candida albicans của thuốc Nystatin.

–  Khi dùng Nystatin theo đường uống, tránh dùng các thuốc làm thay đổi nhu động ruột, các thuốc bao niêm mạc tiêu hóa vì làm cản trở tác dụng của Nystatin.

Một số tác dụng phụ có thể gặp khi dùng thuốc Nystatin

Mặc dù Nystatin được dung nạp tốt và ít gây ra tình trạng quá liều, đặc biệt thuốc ít độc và có thể dùng cho mọi lứa tuổi, nhưng thuốc vẫn xảy ra các tác dụng không mong muốn ở người sử dụng nếu lạm dụng quá mức loại thuốc này. Nếu xảy ra các tác dụng phụ ít gặp sau đây, bạn hãy ngưng dùng Nystatin và báo ngay với bác sĩ.

– Dị ứng: nổi mề đay, phát ban đỏ, khó thở, sưng môi, lưỡi hoặc miệng.

– Rối loạn tiêu hóa: buồn nôn và nôn, tiêu chảy. Khi nấm Candida bị phân giải sẽ tạo ra chất Candium, chất này gây nên tình trạng rối loạn tiêu hóa.

– Nặng hơn có thể gặp hội chứng Steven – Johnson. Đây là một biểu hiện dị ứng nặng của thuốc với tổn thương da và niêm mạc như hồng ban đa dạng, kèm bóng nước trên hồng ba.

Những tác dụng kể trên rất ít khi xảy ra, và không phải xuất hiện với tất cả người sử dụng thuốc mà còn tùy thuộc vào cơ địa của mỗi người, và những người lạm dụng thuốc Nystatin sẽ hay gặp hơn. Chính vì vậy, bất cứ bệnh nhân nào cũng không được tự ý dùng thuốc mà cần có sự tư vấn của bác sĩ chuyên môn.