Nguyên tắc của phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người

Phục hồi chức năng là việc dùng các biện pháp y học, xã hội học … giúp người khuyết tật có cơ hội để hội nhập, vận động, bình đẳng tham gia các hoạt động bình thường khác trong gia đình và xã hội. Dưới đây là nguyên tắc của phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người.

1. Tai biến mạch máu não là gì?

Tai biến mạch máu não (hay còn gọi đột quỵ) là tình trạng một phần não bộ bị tổn thương do không được cung cấp oxy và chất dinh dưỡng kịp thời. Khi mạch máu não bị tắc hoặc vỡ, các tế bào não bị thiếu oxy sẽ dần hoại tử, mất khả năng kiểm soát cơ thể.

Bệnh tai biến mạch máu não có thể gây ra rất nhiều di chứng nguy hiểm, có thể kể đến như: Liệt nửa người, méo miệng, co cứng cơ, rối loạn tâm thần ... Trong đó, liệt nửa người là di chứng phổ biến nhất. Theo thống kê, có đến 80% bệnh nhân tai biến mạch máu não bị liệt nửa người với những biểu hiện như: Mất thăng bằng, không thể hoặc khó đi lại, không cầm nắm được đồ vật, mất định hướng, hay bị đau mỏi cơ …

Di chứng của căn bệnh tai biến mạch máu não khiến người bệnh không thể tự thực hiện các hoạt động sống như bình thường mà phải trông đợi vào sự giúp đỡ của người xung quanh. Từ đó, chất lượng cuộc sống bị suy giảm nặng nề.

>>> Xem ngay: Văn bằng 2 Cao đẳng Dược có được mở quầy thuốc không?

Mục tiêu của phục hồi chức năng

2. Mục tiêu của phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người sau tai biến

Phục hồi chức năng là chuyên ngành áp dụng nhiều biện pháp như: Y học, kỹ thuật phục hồi, giáo dục học, xã hội học…, nhằm làm cho người tàn tật có thể thực hiện được tối đa những chức năng đã bị giảm hoặc mất, tiến tới sống tự lập, tái hòa nhập xã hội.

Trong quá trình tập luyện phục hồi, người bệnh và người tập không chỉ chú ý đến tay, chân bên bị liệt mà phải chú ý đến toàn bộ cơ thể. Các bài tập vận động cần thực hiện cân xứng cả hai bên, không sử dụng các vận động của bên lành để bù trừ hoặc thay thế cho bên bị liệt.

Với bệnh nhân tai biến mạch máu não liệt nửa người, nếu không kịp thời phục hồi chức năng thì mức độ tàn tật sẽ tăng lên, đi kèm nhiều biến chứng và phải sống lệ thuộc vào người khác. Quá trình phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người sau tai biến cần đáp ứng các mục tiêu:

• Dự phòng tai biến mạch máu não tái phát.
• Giúp người bệnh có thể tự di chuyển từ nơi này đến nơi khác, bao gồm cả sử dụng các dụng cụ trợ giúp vận động.
• Tạo điều kiện thuận lợi để người bệnh được hội nhập, tái hội nhập xã hội để họ có chất lượng cuộc sống tốt hơn như tự chăm sóc, tạo việc làm, vui chơi, giải trí.
• Giúp người bệnh thích nghi và dần cải thiện các di chứng còn lại.
• Giúp cho người bệnh có thể trở lại với nghề cũ hoặc tìm kiếm được nghề mới phù hợp với hoàn cảnh hiện tại.
• Tăng cường các khả năng còn lại để hạn chế hậu quả tàn tật.

>>> Click ngay: Học cao đẳng Dược nên học trường nào tại Hà Nội và TP HCM?

Nguyên tắc của phục hồi chức năng

3. Nguyên tắc của phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người sau tai biến

Trong quá trình tập luyện vận động phục hồi cần chú ý đến cả chất lượng và số lượng của vận động, hướng theo các mẫu vận động bình thường. Các nguyên tắc phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người sau tai biến, như sau:

Tiến hành phục hồi chức năng sớm: Tiến hành phục hồi các sớm càng tốt, ngay từ khi cơn tai biến chuyển sang giai đoạn ổn định (Các triệu chứng tổn thương thần kinh không tiến triển nặng thêm; Mạch, nhiệt độ, huyết áp, nhịp thở ổn định), thường là sau khoảng 2-3 ngày kể từ khi cơn tai biến mạch máu não khởi phát.

Tập luyện đều cả 2 bên: Bệnh nhân tai biến liệt nửa người cần được tập ở các tư thế và vị trí khác nhau, từ dễ đến khó, đơn giản đến phức tạp… và phải đảm bảo luyện tập đều 2 bên, không quá phụ thuộc vào bên lành mà bỏ bê nửa cơ thể bị liệt.

Chỉ trợ giúp khi cần thiết: Trong quá trình luyện tập phục hồi chức năng, bệnh nhân cần chủ động tối đa, người điều trị chỉ trợ giúp khi cần thiết và khi người bệnh đã tiến triển thì giảm dần trợ giúp càng sớm càng tốt.

Tập luyện ngay cả khi xuất viện: Khi đã kết thúc quá trình điều trị tại bệnh viện hoặc cơ sở trị liệu, bệnh nhân cần tiếp tục phục hồi chức năng tại nhà và cộng đồng để tái hòa nhập với gia đình cũng như xã hội.

Kiên trì tập luyện: Phục hồi chức năng sau tai biến mạch máu não không phải chuyện một sớm một chiều, người bệnh cần kiên trì, hợp tác tích cực với các chuyên gia và thành viên trong gia đình để hướng tới mục tiêu cao nhất là sinh hoạt độc lập và hòa nhập với cộng đồng.

Các hình thức phục hồi chức năng

4. Các hình thức phục hồi chức năng

Các nhiều hình thức phục hồi chức năng như sau:

Phục hồi chức năng tại viện, tại trung tâm

Người bệnh sẽ phải rời xa gia đình vì vậy số lượng người phục hồi tại các trung tâm này thường rất ít chỉ khoảng 3-5%. Ưu điểm của hình thức này là có nhiều phương tiện, trang thiết bị, có nhiều cán bộ được đào tạo chuyên khoa sâu, có khả năng phục hồi được những trường hợp khó. Tuy nhiên cũng có hạn chế: Bệnh nhân phải đi xa, số lượng người tàn tật được phục hồi ít, giá thành cao, chỉ phục hồi được về mặt y học không đạt được mục tiêu hòa nhập xã hội.

Phục hồi chức năng ngoài viện, ngoài trung tâm

Đây là hình thức phục hồi mà cán bộ chuyên khoa đưa phương tiện đến nơi người tàn tật để phục hồi. Ưu điểm là người bệnh không phải đi xa, chi phí hợp lý, người bệnh được phục hồi chức năng tại nơi họ sinh sống. Hạn chế của hình thức này là sự không đầy đủ về thiết bị y tế, không đủ kỹ thuật viên, không có khả năng thực hiện những liệu pháp trị liệu ở trình độ cao.

Phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng

Hình thức các cơ sở y tế, gia đình bệnh nhân sẽ được truyền dạy các phương pháp phục hồi chức năng. Người bệnh sẽ được phục hồi ngay tại cộng đồng theo kỹ thuật thích nghi. Ưu điểm của hình thức này là người bệnh sẽ không phải di chuyển xa, đỡ tốn kinh phí mà lại được hòa nhập với xã hội, cộng đồng. Hình thức này có tính xã hội hóa cao, người tàn tật, gia đình người tàn tật, chính quyền, các tổ chức đoàn thể đều tham gia. Kinh phí phải chăng, có đến 85% người tàn tật được phục hồi chức năng tại cộng đồng.

Trên đây là nguyên tắc của phục hồi chức năng cho bệnh nhân liệt nửa người do Cao Đẳng Y Dược Sài Gòn tổng hợp. Người bệnh cần liên hệ bác sĩ chuyên môn tại các bệnh viện, trung tâm chăm sóc phục hồi chức năng để được khám chữa và theo dõi quá trình điều trị bệnh.