Tìm hiểu các nguyên tắc dùng thuốc ở người già

Người cao tuổi là đối tượng dễ mắc nhiều bệnh nên cần sử dụng đến thuốc liên tục. Việc dùng thuốc ở người già cần theo nguyên tắc và có một số lưu ý riêng để đem lại hiệu quả trong điều trị bệnh và phòng ngừa  các tác dụng phụ sẽ xảy ra. Bạn đọc hãy cùng theo dõi rõ hơn nguyên tắc dùng thuốc ở người cao già trong bài viết dưới đây.

Nhóm người từ 60 tuổi trở lên sẽ thuộc nhóm người cao tuổi. Theo thống kê thì tỷ lệ tai biến do thuốc ở nhóm đối tượng cao hơn so với lứa tuổi 30 - 40 tuổi. Có đến 1/20 người bệnh cao tuổi có tai biến do việc dùng thuốc nhóm thuốc về tim mạch, thuốc chữa đái tháo đường, thuốc giảm đau chống viêm, thuốc kháng sinh, thuốc ngủ, thần kinh tâm thần… Do đó cần nắm rõ các nguyên tắc chung khi dùng thuốc cho người già.

>>>> Click ngay: Những bí quyết giúp người lớn tuổi khỏe mạnh mỗi ngày

Đặc điểm sử dụng thuốc ở người cao tuổi

Do thể chất về sức khỏe của người cao tuổi mà sẽ có những đặc điểm khác với các lứa tuổi khác, cụ thể như:

• Mắc nhiều bệnh khác nhau: Người cao tuổi thường mắc rất nhiều bệnh lý khác nhau do đó sẽ cần phải dùng nhiều loại thuốc khác nhau. Như vậy sẽ làm tăng nguy cơ tương tác thuốc, ADR và nhiều tác dụng phụ có hại khác.
• Khả năng hấp thụ thuốc kém: Cơ thể người già sẽ suy giảm chức năng và các cơ quan khác như thận, gan, hệ tiêu hóa, tim… khả năng đáp ứng thuốc chậm hoặc gây tích lũy thuốc và gây độc.
• Quá trình khỏi bệnh chậm hơn và cấp tính trở lên nghiêm trọng hơn.
• Khó khăn khi nuốt viên thuốc hoặc có thể mắc kẹt trong khoang miệng làm lở loét.
• Chức năng miễn dịch suy yếu người già dễ đau ốm và nguy cơ để mắc nhiều loại bệnh cùng lúc.
• Sức khỏe tâm lý không ổn định cần đến sự giúp đỡ của những người xung quanh, người thân hoặc bác sĩ.
• Trí nhớ suy giảm: Dễ nhầm lẫn trong việc uống thuốc như nhớ nhầm liều lượng, thời gian dùng thuốc.
• Lo lắng về tình trạng sức khỏe muốn mau chóng hết bệnh nên thường tự ý sử dụng thêm thuốc hoặc kéo dài thời gian dùng thuốc.
• Có trường hợp sợ thuốc ảnh hưởng đến sức khỏe nên tự ý giảm liều dùng an toàn dành cho trẻ em.

Nguyên tắc sử dụng thuốc cho người cao tuổi

Những phản ứng tương tác thuốc cần lưu ý một số vấn đề như:

• Người cao tuổi có bệnh nên tiểu đường nên tránh dùng thuốc glucocorticoid.
• Người già hệ thần kinh sẽ dễ bị ảnh hưởng do các loại thuốc giảm đau có Opi, thuốc điều trị Parkinson, Benzodiazepin.
• Không dùng thuốc kháng histamin, thuốc chống trầm cảm, chống co thắt với người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt lành tính hoặc do táo bón.
• Tránh việc dùng thuốc chẹn beta với người cao tuổi bị hen suyễn, tiểu đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, bệnh lý mạch máu ngoại biên.
• Không sử dụng thuốc dạng sủi bọt với người bị tăng huyết áp, suy tim.
• Không dùng 2 loại thuốc chống viêm không steroid cho người cao tuổi vì sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc viêm loét, chảy máu đường tiêu hóa, suy thận…
• Sử dụng thuốc lợi tiểu điều trị tăng huyết áp sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng hơn.

Nguyên tắc để kê đơn thuốc cho người già sử dụng thuốc

• Nắm rõ tiền sử về việc sử dụng thuốc của người già bao gồm các loại thuốc đang dùng như thuốc được kê đơn, không được kê đơn, thực phẩm chức năng.
• Kê đơn bắt đầu từ loại thuốc việc dùng thuốc có hiệu lực thấp sau đó kéo dài nhịp dùng thuốc thích hợp hơn.
• Những loại thuốc dùng trong thời gian dài cần có thời gian nghỉ thuốc nhằm hạn chế hiện tượng tích lũy.
• Ưu tiên các loại thuốc dạng lỏng, dễ nuốt để người già dễ dùng hơn.
• Theo dõi và đánh giá hiệu quả, tác dụng phụ của thuốc, nên ngưng việc dùng thuốc nếu không thấy hiệu quả điều trị bệnh.
• Không nên lạm dụng việc dùng thuốc ngay cả các loại thuốc bổ hay những thực phẩm chức năng.
• Hướng dẫn người bệnh sử dụng thuốc bằng cách ghi hướng dẫn sử dụng thuốc được rõ ràng và dễ đọc hơn.
• Nên lựa chọn những thước có bao bì dễ mở, chữ to.

Khi đang sử dụng thuốc nếu thấy có biểu hiện bất thường, không nên tự ý bỏ hoặc ngừng thuốc hay thay thế thuốc khác mà phải báo cho bác sĩ biết để có cách xử lý phù hợp.

Có thể thấy rằng người cao tuổi dễ mắc bệnh lý cùng lúc và mắc nhiều bệnh mãn tính nên thường phải dùng đồng thời nhiều thuốc nên làm gia tăng nguy cơ gây ra các tác dụng phụ. Hy vọng với thông tin ở trên bạn đọc đã nắm rõ nguyên tắc việc dùng thuốc ở người già để hạn chế các ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và làm gia tăng hiệu quả điều trị bệnh.

Cao Đẳng Điều Dưỡng HCM