Hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT môn Văn 2025 đạt điểm cao

Để đạt điểm cao trong kỳ thi tốt nghiệp THPT môn Ngữ văn 2025, việc ôn luyện cần phải có chiến lược rõ ràng và phương pháp học tập phù hợp với cấu trúc đề thi mới. Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây để có định hướng tốt nhất cho mình.

Cấu trúc đề thi môn Văn 2025

Đề thi môn Ngữ văn năm 2025 tiếp tục duy trì hai phần chính: Đọc hiểu (4 điểm) và Làm văn (6 điểm), nhưng có nhiều sự thay đổi trong cách triển khai từng phần.

Phần Đọc hiểu không còn chỉ giới hạn trong các văn bản trong sách giáo khoa mà mở rộng ra từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm báo chí, văn học đương đại và các vấn đề thời sự. Điều này giúp kiểm tra khả năng đọc hiểu thực tế của học sinh, đồng thời khuyến khích sự tư duy, đánh giá và liên hệ thực tiễn thay vì chỉ học thuộc lòng. Các câu hỏi cũng trở nên đa dạng hơn, đặc biệt với các yêu cầu vận dụng.

Phần Làm văn vẫn bao gồm hai câu hỏi chính:

Câu nghị luận xã hội (2 điểm): Đề thi năm nay yêu cầu thí sinh thể hiện quan điểm cá nhân rõ ràng, xây dựng lập luận chặt chẽ và thuyết phục, thay vì chỉ đơn thuần trình bày lý thuyết về các vấn đề xã hội hay tư tưởng.
Câu nghị luận văn học (4 điểm): Không chỉ phân tích một tác phẩm cụ thể, đề thi mở rộng yêu cầu đánh giá, so sánh hoặc liên hệ các tác phẩm với thực tiễn cuộc sống, từ đó thúc đẩy học sinh phát triển tư duy hệ thống và khả năng vận dụng kiến thức linh hoạt.

Hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT môn Văn 2025

>>>> Xem ngay: Bí kíp trong cách làm bài môn Văn hiệu quả, đạt điểm cao

Trước yêu cầu đổi mới của đề thi năm 2025, học sinh cần thay đổi cách học, tập trung vào hiểu sâu - tư duy phân tích - vận dụng thực tế, thay vì chỉ học thuộc lòng. Dưới đây là những định hướng ôn tập hiệu quả:

Phương pháp ôn luyện phần Đọc hiểu

a) Mở rộng nguồn văn bản

Đọc nhiều loại văn bản ngoài sách giáo khoa: truyện ngắn hiện đại, ký sự, bài bình luận xã hội, bài báo phân tích, tiểu luận văn hóa, các văn bản nghị luận thời sự,...
Ưu tiên văn bản có phong cách ngôn ngữ rõ ràng, đề cập các vấn đề xã hội, tư tưởng sâu sắc, để làm quen với ngôn ngữ đa dạng, rộng mở của đề thi.

b) Rèn luyện kỹ năng đọc – hiểu chuyên sâu

Khi đọc một văn bản, cần tập trung:

Xác định thể loại (văn học, báo chí, nghị luận, khoa học).
Nắm bắt ý chính và mạch lập luận.
Phân tích giọng điệu, thái độ của người viết.
Rút ra giá trị tư tưởng, thông điệp mà văn bản muốn truyền tải.

c) Luyện các dạng câu hỏi vận dụng

Không chỉ trả lời đúng nội dung, mà cần biết:

Đánh giá hiệu quả biểu đạt của từ ngữ, hình ảnh, biện pháp nghệ thuật.
Liên hệ thực tiễn: Xem văn bản có gợi mở điều gì với đời sống hiện nay không.
Bày tỏ quan điểm cá nhân khi đề yêu cầu (ví dụ: đồng tình, phản biện, mở rộng vấn đề).

d) Phương pháp thực hành

Mỗi tuần chọn tối thiểu 2 – 3 văn bản đọc hiểu khác nhau để luyện phân tích và trả lời câu hỏi.
Tự chấm điểm, sửa lỗi theo barem mẫu hoặc tham khảo ý kiến giáo viên để cải thiện kỹ năng.

Phương pháp ôn luyện phần Làm văn

Câu nghị luận xã hội (2 điểm)

a) Bổ sung kiến thức thực tiễn

Cập nhật thường xuyên các vấn đề thời sự: biến đổi khí hậu, công nghệ - trí tuệ nhân tạo, bình đẳng giới, văn hóa ứng xử, bảo vệ di sản, phát triển bền vững,...
Đọc thêm các bài nghị luận mẫu trên báo chí để học cách lập luận sắc bén, dẫn chứng sinh động.

b) Rèn kỹ năng trình bày quan điểm

Mỗi vấn đề cần xác định rõ thái độ cá nhân (đồng tình, phản đối, phê phán, cổ vũ) và biết cách diễn đạt rõ ràng, mạch lạc.
Cấu trúc bài nghị luận xã hội cần ngắn gọn:

- Mở bài: Giới thiệu vấn đề.

- Thân bài: Phân tích, lý giải, đưa dẫn chứng thực tế.

- Kết bài: Khẳng định ý nghĩa vấn đề và liên hệ bản thân.

c) Phương pháp thực hành

Mỗi tuần nên luyện viết từ 2 – 3 đoạn hoặc bài nghị luận ngắn (~200 chữ) để thành thạo kỹ năng.
Thực hành theo chủ đề đa dạng: ý chí nghị lực, trách nhiệm cộng đồng, tình yêu thiên nhiên, văn hóa đọc, ứng xử văn minh mạng xã hội...

Câu nghị luận văn học (4 điểm)

a) Kỹ thuật viết bài văn nghị luận văn học mới

Mở bài: Nêu được vấn đề nghị luận và định hướng liên hệ so sánh.
Thân bài:

- Phân tích từng tác phẩm, vấn đề theo hướng làm sáng tỏ yêu cầu đề bài.

- So sánh, đối chiếu, đánh giá giá trị nội dung, nghệ thuật giữa các tác phẩm.

- Liên hệ thực tiễn để tăng chiều sâu tư duy.

Kết bài: Khái quát giá trị tư tưởng, nhân văn và ý nghĩa cuộc sống của vấn đề nghị luận.

b) Phương pháp thực hành

Luyện viết bài đầy đủ, sau đó tự rút kinh nghiệm hoặc trao đổi với bạn học, giáo viên.
Tập thói quen tư duy mở: Đặt câu hỏi ngược lại cho mỗi bài học ("Nếu đặt trong xã hội hôm nay, vấn đề này còn phù hợp không?").

Một số lưu ý quan trọng khi làm bài thi môn Văn

>>>> Mách bạn: Hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT môn Toán 2025 đạt điểm cao

Đọc kỹ đề bài trước khi làm

Trước khi viết bất kỳ câu trả lời nào, đọc kỹ đề bài để nắm bắt đầy đủ yêu cầu. Cần chú ý đến các từ khóa trong đề, đặc biệt là các từ yêu cầu như "phân tích," "so sánh," "đánh giá," "liên hệ," "bày tỏ quan điểm"...
Đặc biệt với phần Đọc hiểu, việc hiểu đúng ngữ liệu là cực kỳ quan trọng vì nếu hiểu sai, các câu trả lời sẽ không có điểm.

Làm bài theo trình tự hợp lý

Đọc hiểu:

Bắt đầu làm từ phần Đọc hiểu vì phần này thường có yêu cầu đọc ngữ liệu và trả lời các câu hỏi. Đây là phần có thể lấy điểm dễ dàng nếu bạn làm đúng. Đừng quên đọc kỹ ngữ liệu và các câu hỏi trước khi trả lời.

Phần làm văn:

Với phần Nghị luận xã hội, bạn cần thể hiện chính kiến cá nhân một cách rõ ràng, sử dụng các dẫn chứng thực tế để chứng minh quan điểm của mình.
Với phần Nghị luận văn học, hãy lên dàn bài trước khi viết. Phân chia bài làm thành các phần rõ ràng: Mở bài, Thân bài, Kết luận. Lập luận chặt chẽ, mạch lạc là yếu tố quan trọng giúp bạn ghi điểm.

Quản lý thời gian hợp lý

Đề thi có tổng cộng 120 phút, bạn cần phân bổ thời gian hợp lý cho từng phần:

Phần Đọc hiểu (4 điểm): Khoảng 20 phút.
Câu nghị luận xã hội (2 điểm): Khoảng 30 phút.
Câu nghị luận văn học (4 điểm): Khoảng 60 phút.
Kiểm tra lại bài làm: Nếu còn thời gian, bạn nên đọc lại toàn bộ bài để sửa các lỗi chính tả, ngữ pháp và xem xét tính mạch lạc trong các lập luận.

Trình bày rõ ràng, dễ hiểu

Viết chữ rõ ràng, sạch sẽ, không viết tắt, không tẩy xóa nhiều lần. Việc trình bày đẹp mắt sẽ giúp giám khảo dễ dàng chấm điểm.
Sắp xếp các ý trong bài thi một cách mạch lạc, tránh lan man, lạc đề. Khi viết, hãy bám sát yêu cầu của đề, đừng viết những nội dung không liên quan.

Chú ý đến yêu cầu về lập luận chặt chẽ và dẫn chứng cụ thể

Lập luận rõ ràng, mạch lạc: Trình bày quan điểm một cách có lý lẽ, có sự dẫn dắt hợp lý giữa các luận điểm. Đặc biệt trong phần Nghị luận xã hội, cần làm rõ những lý do thuyết phục để chứng minh quan điểm của mình.
Dẫn chứng cụ thể: Đừng chỉ đưa ra lý thuyết, cần phải có dẫn chứng cụ thể, đặc biệt là trong phần nghị luận văn học và nghị luận xã hội. Các dẫn chứng này có thể là ví dụ từ văn học, ví dụ từ thực tiễn xã hội, thực tế cuộc sống hoặc các sự kiện lịch sử, thời sự.

Đảm bảo tính sáng tạo và chính kiến trong bài làm

Đặc biệt trong phần Nghị luận xã hội, bạn cần bày tỏ quan điểm cá nhân, đồng thời có sự sáng tạo trong cách lập luận và đưa ra các dẫn chứng.
Trong phần Nghị luận văn học, hãy so sánh, liên hệ các tác phẩm văn học với thực tiễn xã hội hoặc so sánh các tác phẩm với nhau để tăng chiều sâu bài làm. Đừng chỉ dừng lại ở việc phân tích một tác phẩm riêng lẻ.

Tránh mắc phải những lỗi thường gặp

Sai chính tả, ngữ pháp: Dù là bài thi tự luận, nhưng một bài viết có nhiều lỗi chính tả hoặc ngữ pháp sẽ làm giảm điểm của bạn. Kiểm tra lại bài thi để loại bỏ các lỗi này.
Không có sự kết nối giữa các ý: Khi viết bài, các ý cần được liên kết chặt chẽ, tránh việc có những đoạn văn bị rời rạc, không logic.
Lạc đề: Khi làm bài, đặc biệt là phần nghị luận, cần đảm bảo rằng bạn luôn bám sát đề bài và trả lời đúng trọng tâm yêu cầu của đề. Không lan man, viết những nội dung không liên quan.

Trên đây là hướng dẫn ôn thi tốt nghiệp THPT môn Văn 2025 đạt điểm cao của Trường Cao Đẳng Y Dược TPHCM. Lựa chọn phương pháp học phù hợp, kết hợp luyện đề và củng cố kỹ năng viết sẽ là chìa khóa để đạt điểm cao trong kỳ thi tốt nghiệp THPT sắp tới.