Những dấu hiệu nhận biết và cách điều trị bệnh đậu mùa khỉ

Bệnh đậu mùa khỉ đã xuất hiện ở rất nhiều các quốc gia và sẽ có nguy cơ lan rộng sang nhiều nước khác nên cần biết dấu hiệu nhận biết bệnh đậu mùa khỉ để phát hiện sớm tình trạng bệnh, từ đó sẽ có cách điều trị sớm.

Tìm hiểu bệnh đậu mùa khỉ

Đậu mùa khỉ là một bệnh truyền nhiễm do virus gây ra ở một số động vật bao gồm cả con người.

Tên bệnh đậu mùa khỉ sẽ bắt nguồn từ virus trên đàn khỉ được nuôi để nghiên cứu tại Đan Mạch vào năm 1958. Sau đó ca bệnh đậu mùa khỉ được ghi nhận tại Cộng hòa Dân chủ Công gô vào năm 1970 sau đó bệnh trở lên phổ biến ở khu vực Trung và Tây Phi.

Bệnh đậu mùa khỉ  có thể lây truyền từ động vật sang người khi có tiếp xúc trực tiếp với máu, thịt, dịch cơ thể của động vật bị nhiễm bệnh. Nguyên nhân gây ra lây nhiễm bệnh từ người sang người do tiếp xúc gần, lây qua vết thương hở, giọt bắn lớn của đường hô hấp, tiếp xúc qua các vật dụng, đồ dùng đã bị nhiễm mầm bệnh, phụ nữ mắc bệnh đậu mùa khỉ mang thai cũng sẽ gây lây nhiễm sang thai nhi, trẻ sơ sinh tiếp xúc gần với mẹ mắc bệnh đậu mùa khỉ cũng có nguy cơ nhiễm bệnh cao.

Việc tiếp xúc gần với người bệnh sẽ là một trong những yếu tố làm gia tăng nguy cơ lây nhiễm bệnh đậu mùa khỉ nhưng vẫn chưa kết luận được rằng bệnh có lây nhiễm qua đường tình dục hay không.

Trên thực tế hiện tại thì khỉ không phải tác nhân dẫn đến bùng phát dịch bệnh đậu mùa khỉ. Theo WHO có thể là do loài gặm nhấm chính là nguồn lây lớn nhất nhưng vẫn chưa thể xác định được chính xác nguyên nhân.

Ngoài ra sẽ còn có những nguyên nhân và yếu tố khác gây lây lan bệnh đậu mùa khỉ mà chưa được liệt kê ở trên. Bạn đọc có thắc mắc hãy liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để được giải đáp chi tiết hơn.

Dấu hiệu nhận biết bệnh đậu mùa khỉ ở người

Bệnh đậu mùa khỉ sẽ  có thời gian ủ bệnh trong khoảng từ 6 - 13 ngày hoặc từ 5 - 21 ngày tính từ thời gian nghi nhiễm mắc phải bệnh.

Tùy từng giai đoạn mắc bệnh mà người bệnh sẽ có những triệu chứng khác nhau, cụ thể như:

Giai đoạn thứ 1 từ 1 - 5 ngày đầu: Người bệnh sẽ nhận thấy triệu chứng như đau đầu, đau cơ, đau lưng, sưng hạch…

Giai đoạn thứ 2  từ 1 - 3 ngày tiếp theo: Cơn sốt có dấu hiệu suy giảm và bắt đầu xuất hiện nốt. Các nốt phát ban là dấu hiệu điển hình của bệnh đậu mùa khỉ và xuất hiện khắp trên mặt, lòng bàn tay, bàn chân, miệng, mắt, cơ quan sinh dục…Ở thời gian đầu nốt phát ban chỉ xuất hiện nốt sần trên da lâu dần sẽ phát triển nghiêm trọng hơn thành mụn nước, sưng to và chuyển sang mụn mủ, đóng vảy và xẹp xuống.

Thông thường triệu chứng bệnh đậu mùa khỉ sẽ kéo dài trong khoảng từ 2 - 4 tuần sau đó tự khỏi.

Bệnh đậu mùa khỉ có nguy hiểm không?

Theo chuyên gia tại Tổ chức Y tế Thế giới thì Việt Nam có nguy cơ xâm nhập của bệnh từ thấp đến trung bình.

Đối tượng trẻ em hoặc những người có hệ miễn dịch kém các  triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ sẽ diễn ra nghiêm trọng hơn. Bệnh đậu mùa ít khi gây tử vong thống kê được khoảng 10% số người nhiễm bệnh tại Trung Phi tử vong và chưa có trường hợp nào người khu vực Châu Phi được xác nhận.

Theo thống kê nếu không phát hiện và điều trị bệnh kịp thời sẽ dẫn đến các  biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe như:

• Bệnh nhiễm trùng máu.
• Viêm mô não.
• Mắc tình trạng nhiễm trùng giác mạc, mất thị lực.
• Viêm phế quản phổi.
• Xuất hiện các vết thương trên da nghiêm trọng hơn.

Bệnh đậu mùa khỉ sẽ khó gây ra sự lây lan giữa người với người, tuy nhiên cần phát hiện sớm tình trạng bệnh để điều trị hạn chế biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.

Phương pháp điều trị bệnh đậu mùa khỉ

Trên thực tế hiện nay chưa có phương pháp hay bất cứ loại thuốc nào đặc trị cho bệnh đậu mùa khỉ.

Khi có các dấu hiệu của bệnh mùa khỉ bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện một số các kỹ thuật chẩn đoán điều trị bệnh như:

• Tìm hiểu tiền sử bệnh:  Thông báo cho bác  sĩ bạn đã từng mắc bệnh đậu mùa khỉ hay vừa du lịch qua các khu vực đang xuất hiện bệnh hay không…
• Thực hiện xét nghiệm PCR mẫu chất lỏng hoặc các vết thương trên da để từ đó phát hiện virus gây ra bệnh đậu mùa khỉ.
• Sinh thiết là kỹ thuật bác sĩ có thể yêu cầu người bệnh thực hiện để xác định chính xác tình trạng bệnh.
• Sau khi có kết quả chẩn đoán bệnh bác sĩ căn cứ vào mức độ mắc bệnh mà đưa ra loại thuốc điều trị phù hợp. 

Một số loại thuốc được dùng trong điều trị bệnh đậu mùa khỉ như: Thuốc kháng vi rút cidofovir, thuốc kháng vi rút mới tecovirimat, thuốc nghiên cứu brincidofovir (CMX001),…

Cách giảm thiểu tình hình của dịch bệnh đậu mùa khỉ đang được áp dụng chủ yếu là dùng biện pháp cách ly và vệ sinh nơi ở, nhà cửa sạch sẽ.  Có những biện pháp giúp hạn chế nguy cơ mắc bệnh đậu mùa khỉ như:

• Không nên tiếp xúc với động vật có nguy cơ nhiễm virus gây bệnh đậu mùa khỉ.
• Ăn chín, uống sôi nên ăn các loại thịt động vật đã được qua kiểm định, rõ ràng nguồn gốc xuất xứ.
• Không tiếp xúc với người có nguy cơ mắc bệnh.
• Rửa tay bằng xà phòng hoặc nước rửa tay chuyên dụng có cồn.
• Nâng cao ý thức phòng tránh dịch bệnh. Thường xuyên cập nhật các thông tin bệnh.

Hy vọng với thông tin chia sẻ các dấu hiệu nhận biết bệnh đậu mùa khỉ ở trên đã giúp bạn đọc có thêm nhiều kiến thức về phòng ngừa bệnh. Tuy nhiên thông tin chỉ mang tính chất tham khảo và không thay thế chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Trường Cao Đẳng Y Dược Sài Gòn tổng hợp