Tìm hiểu vai trò của Điều dưỡng trong kiểm soát nhiễm khuẩn

Trong môi trường Y tế, kiểm soát nhiễm khuẩn là yếu tố then chốt nhằm đảm bảo an toàn cho người bệnh và nâng cao chất lượng chăm sóc. Là lực lượng trực tiếp tiếp xúc và chăm sóc bệnh nhân hàng ngày, Điều dưỡng viên giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác này. Vì vậy, việc tìm hiểu vai trò của Điều dưỡng trong kiểm soát nhiễm khuẩn sẽ giúp nhìn nhận rõ hơn trách nhiệm, nhiệm vụ và tầm ảnh hưởng của họ đối với hiệu quả điều trị và cũng như toàn người bệnh.

Kiểm soát nhiễm khuẩn là gì?

Kiểm soát nhiễm khuẩn là quá trình xây dựng, thực hiện và giám sát các quy định chuyên môn, đồng thời đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa khoa kiểm soát nhiễm khuẩn với các khoa, phòng trong bệnh viện. Mục tiêu chính là hạn chế tối đa nguy cơ và sự lây lan của các tác nhân gây bệnh, góp phần bảo vệ an toàn cho người bệnh, nhân viên Y tế và cộng đồng trong suốt quá trình khám, điều trị. Nói một cách dễ hiểu, kiểm soát nhiễm khuẩn chính là lá chắn thầm lặng giúp bảo vệ sức khỏe của bệnh nhân, người thân và cả đội ngũ Y tế.

Vai trò của Điều dưỡng trong kiểm soát nhiễm khuẩn

>>>> Xem ngay: Nghề Điều dưỡng là gì và phân loại Điều dưỡng hạng 2,3,4

Điều dưỡng viên giữ vai trò then chốt trong công tác kiểm soát nhiễm khuẩn tại các cơ sở Y tế. Họ là lực lượng trực tiếp tham gia chăm sóc, theo dõi và hỗ trợ người bệnh hàng ngày. Vì vậy, Điều dưỡng có ảnh hưởng lớn đến việc ngăn ngừa và hạn chế lây nhiễm chéo trong bệnh viện. Cụ thể, vai trò của Điều dưỡng trong kiểm soát nhiễm khuẩn thể hiện ở các khía cạnh sau:

Thực hiện và tuân thủ nghiêm ngặt quy trình vô khuẩn

Điều dưỡng là lực lượng tuyến đầu trong việc thực hành vô khuẩn. Họ phải tuân thủ đầy đủ các quy định về vệ sinh tay, mang găng, khẩu trang, áo choàng, cũng như xử lý dụng cụ Y tế đúng quy trình. Việc tuân thủ nghiêm ngặt giúp giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm chéo giữa các người bệnh và phòng ngừa các ổ dịch trong bệnh viện.

Giám sát và phát hiện sớm các dấu hiệu nhiễm khuẩn

Trong quá trình chăm sóc hằng ngày, Điều dưỡng là người quan sát trực tiếp tình trạng người bệnh nên có thể phát hiện sớm những biểu hiện bất thường như sốt, vết thương sưng tấy hay dịch tiết tăng. Nhờ đó, họ kịp thời báo cáo cho bác sĩ và phối hợp với khoa kiểm soát nhiễm khuẩn để áp dụng các biện pháp cách ly, khử khuẩn phù hợp, ngăn chặn sự lây lan.

Giáo dục sức khỏe và hướng dẫn phòng ngừa cho người bệnh

Bên cạnh công tác chuyên môn, Điều dưỡng còn đóng vai trò hướng dẫn người bệnh và thân nhân về các biện pháp phòng ngừa nhiễm khuẩn. Họ tư vấn về vệ sinh cá nhân, cách thay băng, chăm sóc vết thương và nhắc nhở người bệnh tuân thủ điều trị. Đây là yếu tố quan trọng giúp người bệnh nâng cao nhận thức, chủ động bảo vệ sức khỏe và giảm nguy cơ tái nhiễm.

Tham gia đào tạo, truyền thông nội bộ về kiểm soát nhiễm khuẩn

Điều dưỡng không chỉ là người thực hiện mà còn là người truyền đạt kiến thức và kinh nghiệm cho đồng nghiệp. Họ thường xuyên tham gia các buổi tập huấn, hội thảo và có thể đóng vai trò hướng dẫn viên trong việc cập nhật quy trình kiểm soát nhiễm khuẩn tại khoa phòng. Việc duy trì truyền thông nội bộ giúp toàn bộ nhân viên Y tế có nhận thức đồng nhất, tạo môi trường làm việc an toàn.

Góp phần xây dựng môi trường bệnh viện an toàn và chất lượng

Thông qua việc tuân thủ quy trình, giám sát và giáo dục người bệnh, Điều dưỡng góp phần trực tiếp vào việc xây dựng môi trường bệnh viện sạch, an toàn và đạt chuẩn kiểm soát nhiễm khuẩn. Sự tận tâm và tinh thần trách nhiệm của họ không chỉ bảo vệ người bệnh mà còn nâng cao chất lượng dịch vụ Y tế và uy tín của cơ sở điều trị.

Có thể khẳng định rằng, Điều dưỡng chăm sóc là lực lượng nòng cốt trong công tác kiểm soát nhiễm khuẩn bệnh viện. Họ không chỉ thực hiện mà còn duy trì, giám sát và lan tỏa ý thức phòng ngừa nhiễm khuẩn trong toàn bộ hệ thống Y tế. Nhờ đó, công tác kiểm soát nhiễm khuẩn đạt hiệu quả cao, đảm bảo an toàn cho người bệnh và cộng đồng.

Quy định Điều dưỡng kiểm soát nhiễm khuẩn cần tuân thủ

>>>> Mách bạn: Quy trình điều dưỡng là gì? 5 bước cần thực hiện?

Khi nói đến nghề Điều dưỡng, phần lớn mọi người thường chỉ nghĩ đến công việc chăm sóc và hỗ trợ sức khỏe cho người bệnh. Tuy nhiên, ít ai nhận ra rằng Điều dưỡng còn đóng vai trò trọng yếu trong công tác kiểm soát và phòng ngừa nhiễm khuẩn, góp phần bảo đảm môi trường bệnh viện luôn an toàn, vô khuẩn và hạn chế tối đa sự lan truyền của các tác nhân gây bệnh. Để duy trì hiệu quả công tác này, Điều dưỡng kiểm soát nhiễm khuẩn cần tuân thủ các quy định.

Rửa tay trước khi tiếp xúc hoặc thực hiện thủ thuật trên người bệnh:

Đây là thao tác cơ bản nhưng có ý nghĩa đặc biệt trong phòng ngừa lây nhiễm. Việc rửa tay đúng cách giúp loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn và các mầm bệnh tồn tại trên tay nhân viên Y tế, từ đó ngăn ngừa việc lây truyền chéo từ nhân viên sang người bệnh trong quá trình chăm sóc và điều trị.

Rửa tay sau khi chăm sóc hoặc tiếp xúc với dịch sinh học của người bệnh:

Sau mỗi lần tiếp xúc với máu, dịch tiết, chất thải hoặc vùng da xung quanh bệnh nhân, Điều dưỡng phải tiến hành rửa tay ngay lập tức. Hành động này giúp hạn chế tối đa khả năng lây nhiễm các vi sinh vật gây bệnh từ người bệnh này sang người bệnh khác thông qua bàn tay, phương tiện trung gian phổ biến trong môi trường Y tế.

Vệ sinh răng miệng cho người bệnh không thể tự thực hiện:

Công việc tưởng như đơn giản này lại đóng vai trò thiết yếu trong việc ngăn ngừa viêm phổi bệnh viện. Đặc biệt đối với bệnh nhân hôn mê, nằm lâu ngày, bị ứ đọng đờm hoặc phải thở máy. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách giúp hạn chế vi khuẩn phát triển trong khoang miệng, giảm nguy cơ nhiễm khuẩn hô hấp và nâng cao hiệu quả điều trị.

Tắm cho người bệnh trước khi tiến hành thủ thuật xâm lấn:

Trước khi phẫu thuật hoặc thực hiện các thủ thuật có nguy cơ nhiễm khuẩn, Điều dưỡng có nhiệm vụ hỗ trợ người bệnh tắm bằng dung dịch sát khuẩn nhằm loại bỏ vi khuẩn cư trú trên da. Hoạt động này được chứng minh là góp phần đáng kể trong việc giảm tỷ lệ nhiễm trùng vết mổ. 

Chăm sóc đường tiểu cho bệnh nhân sau khi đặt ống thông tiểu:

Với những người bệnh lớn tuổi, nằm lâu ngày hoặc không thể tự chăm sóc bản thân, việc đặt ống thông tiểu là cần thiết. Tuy nhiên, đây cũng là thủ thuật dễ dẫn đến nhiễm khuẩn nếu không được thực hiện và vệ sinh đúng quy trình. Do đó, Điều dưỡng phải tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc vô khuẩn, vệ sinh thường xuyên để ngăn ngừa viêm nhiễm đường tiết niệu và bảo đảm an toàn cho người bệnh.

Phân loại và thu gom rác thải Y tế vào dụng cụ chuyên dụng:

Trong suốt quá trình khám và điều trị, lượng rác thải Y tế như kim tiêm, bông băng, gạc, ống truyền... phát sinh rất nhiều và tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cao. Điều dưỡng là người trực tiếp chịu trách nhiệm thu gom, phân loại và xử lý đúng quy định. Đồng thời, họ cũng hướng dẫn người bệnh và thân nhân tuân thủ việc bỏ rác đúng nơi, đúng cách, góp phần duy trì môi trường bệnh viện sạch sẽ và an toàn.

Bên cạnh các công việc trên, Điều dưỡng kiểm soát nhiễm khuẩn còn thực hiện nhiều hoạt động chăm sóc và giám sát khác hằng ngày. Tất cả đều hướng đến mục tiêu đảm bảo chất lượng điều trị, bảo vệ sức khỏe cho người bệnh, nhân viên Y tế và nâng cao hiệu quả hoạt động của cơ sở khám chữa bệnh.

Điều dưỡng viên đóng vai trò không thể thiếu trong công tác kiểm soát nhiễm khuẩn tại các cơ sở Y tế. Sự tuân thủ quy trình, tinh thần trách nhiệm và ý thức phòng ngừa của họ góp phần quan trọng vào việc bảo đảm an toàn cho người bệnh và môi trường bệnh viện. Nâng cao nhận thức và năng lực của đội ngũ Điều dưỡng chính là chìa khóa để tăng cường hiệu quả kiểm soát nhiễm khuẩn và chất lượng chăm sóc Y tế.

Trường Cao đẳng Y Dược Sài Gòn tổng hợp