Điều dưỡng là một lĩnh vực quan trọng trong chăm sóc sức khỏe, đòi hỏi sinh viên phải nắm vững các kỹ thuật cơ bản để hỗ trợ điều trị và chăm sóc bệnh nhân. Dưới đây là tổng hợp 55 kỹ thuật Điều dưỡng cơ bản và phương pháp học hiệu quả dành cho sinh viên.
Kỹ thuật Điều dưỡng là gì?
Kỹ thuật Điều dưỡng là tập hợp các kỹ năng, phương pháp và quy trình mà Điều dưỡng viên thực hiện nhằm chăm sóc, hỗ trợ và bảo vệ sức khỏe cho bệnh nhân. Đây là một phần quan trọng trong hệ thống Y tế, giúp đảm bảo quá trình điều trị diễn ra hiệu quả và an toàn.
55 kỹ thuật Điều dưỡng cơ bản
Các kỹ thuật vệ sinh cá nhân
- Kỹ thuật rửa tay thường quy;
- Sát khuẩn tay;
- Kỹ thuật vệ sinh răng miệng cho bệnh nhân;
- Gội đầu/ Tắm cho người bệnh tại giường;
- Vệ sinh vùng hậu môn sinh dục cho bệnh nhân.
Kỹ thuật theo dõi và thăm khám
- Kỹ thuật lấy dấu hiệu sinh tồn;
- Kỹ năng đo chiều cao;
- Kỹ thuật đo cân nặng;
- Kỹ thuật sử dụng máy monitor;
- Kỹ thuật ghi điện tim;
- Khám thể chất cho người bệnh.
Kỹ thuật vô khuẩn
- Rửa tay ngoại khoa;
- Mang găng tay vô khuẩn;
- Mặc và cởi áo choàng vô khuẩn;
- Chuẩn bị dụng cụ tiệt khuẩn;
- Kỹ thuật khử khuẩn dụng cụ;
- Quy trình làm sạch dụng cụ.
Cách cho ăn và chăm sóc bài tiết
- Kỹ thuật hỗ trợ bệnh nhân;
- Đặt ống thông dạ dày;
- Sử dụng bô;
- Đặt ống thông vào trực tràng;
- Kỹ thuật thụt tháo;
- Thông tiểu nữ;
- Thông tiểu nam;
- Dẫn lưu nước tiểu;
- Kỹ thuật rửa bàng quang/ rửa bàng quang liên tục;
- Ghi chép/ theo dõi lượng dịch vào và ra.
Kỹ thuật đưa thuốc vào cơ thể
- Phát thuốc và ghi chép phương thuốc phát cho bệnh nhân;
- Kỹ thuật pha thuốc;
- Đưa thuốc qua đường miệng – trực tràng – âm đạo;
- Đưa thuốc qua đường tiêm.
Nắm rõ kỹ thuật truyền dịch
- Kỹ thuật đặt ống thông tĩnh mạch trung tâm (catheter tĩnh mạch trung tâm);
- Kỹ thuật đặt kim luồn ngoại vi;
- Truyền dịch qua tĩnh mạch;
- Kỹ thuật truyền dịch dưới da;
- Kỹ thuật truyền máu;
- Nuôi dưỡng tĩnh mạch;
- Kỹ thuật sử dụng bơm tiêm điện;
- Sử dụng máy truyền dịch.
Học về cách thay băng vết thương
- Thay băng vết thương sạch;
- Thay băng vết thương có dấu hiệu nhiễm khuẩn;
- Thay băng vết thương dẫn lưu;
- Thay băng hậu môn nhân tạo;
- Kỹ thuật cắt chỉ – Thay băng vết thương.
Kỹ thuật cấp cứu ban đầu
- Sơ cứu người bệnh gãy xương;
- Biện pháp cầm máu tạm thời;
- Kỹ thuật băng vết thương;
- Cấp cứu ngừng tuần hoàn;
- Vận chuyển nạn nhân.
Một số kỹ thuật Điều dưỡng cơ bản khác
- Kỹ thuật hút đờm dãi;
- Thở oxy qua ống mở khí quản và mũi;
- Cách lấy bệnh phẩm và làm xét nghiệm;
- Trợ giúp bác sĩ điều trị chọc dò.
Phương pháp để thành thạo 55 kỹ thuật Điều dưỡng cơ bản
Để thành thạo 55 kỹ thuật Điều dưỡng cơ bản, bạn cần kết hợp học lý thuyết, rèn luyện thực hành và trau dồi kinh nghiệm lâm sàng. Dưới đây là phương pháp hiệu quả giúp bạn nắm vững các kỹ thuật này:
Học lý thuyết vững chắc
- Nắm rõ quy trình: Mỗi kỹ thuật Điều dưỡng đều có quy trình chuẩn, cần hiểu rõ từng bước trước khi thực hành.
- Hiểu nguyên tắc khoa học: Ví dụ, khi tiêm truyền, phải hiểu cơ chế hấp thu thuốc, nguy cơ sốc phản vệ, cách xử trí sự cố.
- Tìm tài liệu chuẩn: Sử dụng sách hướng dẫn của Bộ Y tế, tài liệu từ các trường Y – Dược.
- Ghi chép và hệ thống hóa kiến thức: Tóm tắt thành sơ đồ tư duy để dễ nhớ.
Thực hành nhiều lần trên mô hình
- Tận dụng phòng thực hành: Tại trường học hoặc bệnh viện, hãy luyện tập kỹ thuật trên mô hình trước khi thực hành trên bệnh nhân.
- Luyện tập nhóm: Cùng bạn bè đóng vai Bác sĩ – Điều dưỡng – bệnh nhân để thực hành, nhận xét lẫn nhau.
- Ghi hình lại quá trình thực hành: Giúp phát hiện lỗi sai và cải thiện kỹ năng.
Rèn luyện kỹ năng trên bệnh nhân thực tế
- Quan sát Điều dưỡng viên có kinh nghiệm: Học hỏi cách họ thao tác, xử lý tình huống, giao tiếp với bệnh nhân.
- Tập làm từ những kỹ thuật đơn giản: Ví dụ, đo huyết áp, thay băng trước khi thực hành kỹ thuật phức tạp như đặt catheter.
- Lắng nghe phản hồi: Nhận ý kiến góp ý từ giảng viên, Điều dưỡng trưởng để cải thiện kỹ năng.
Thành thạo kỹ năng xử lý tình huống
- Học cách dự đoán rủi ro: Ví dụ, trước khi truyền dịch, cần kiểm tra phản ứng dị ứng, đặt sẵn phương án xử trí sốc phản vệ.
- Luyện tập xử lý các sự cố thường gặp: Như chảy máu khi rút kim, bệnh nhân khó thở khi đặt sonde dạ dày.
- Luôn tuân thủ nguyên tắc vô khuẩn: Đây là yếu tố quan trọng để tránh nhiễm trùng bệnh viện.
Ghi nhớ bằng phương pháp hiệu quả
- Dùng bảng checklist: Lập danh sách 55 kỹ thuật, đánh dấu những kỹ thuật đã thành thạo.
- Áp dụng phương pháp “Học – Dạy”: Khi bạn hướng dẫn lại cho người khác, bạn sẽ nhớ kỹ hơn.
- Luyện tập theo nhóm chủ đề: Ví dụ, mỗi tuần tập trung vào một nhóm kỹ thuật như tiêm truyền, chăm sóc vết thương, hỗ trợ hô hấp.
Phát triển kỹ năng mềm song song
- Giao tiếp tốt với bệnh nhân: Giúp họ an tâm, hợp tác khi thực hiện kỹ thuật.
- Giữ bình tĩnh khi xử lý tình huống khẩn cấp: Điều này rất quan trọng trong cấp cứu và chăm sóc bệnh nhân nặng.
- Làm việc nhóm hiệu quả: Điều dưỡng thường phối hợp với bác sĩ, đồng nghiệp để đảm bảo chăm sóc tốt nhất.
Trên đây là 55 kỹ thuật Điều dưỡng cơ bản cũng như phương pháp để học tốt mà Cao đẳng Dược Sài Gòn đã tổng hợp. Đây chính là nền tảng quan trọng để các Điều dưỡng viên tương lai phát triển sự nghiệp và đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của ngành Y tế.