Cách viết mở bài, kết bài môn Văn năm 2025 đạt điểm cao

Việc viết mở bài và kết bài trong một bài văn đóng vai trò rất quan trọng trong việc tạo ấn tượng, thể hiện văn phong cá nhân và góp phần quyết định điểm số trong phần Làm văn. Dưới đây là cách viết mở bài, kết bài môn Văn năm 2025 đạt điểm cao dành cho các sĩ tử.

Cách viết mở bài, kết bài môn Văn năm 2025 đạt điểm cao

Kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông năm 2025, môn Ngữ văn tiếp tục giữ nguyên cấu trúc quen thuộc với hai phần: Đọc hiểu (4 điểm) và Làm văn (6 điểm). Tuy nhiên, có nhiều điều chỉnh đáng chú ý trong nội dung và cách thức ra đề, đặc biệt là yêu cầu cao hơn về năng lực tư duy, khả năng vận dụng và tính sáng tạo của học sinh. Dưới đây sẽ là những gợi ý rất hữu ích

Mở bài, gây ấn tượng với người chấm

Xem thêm: Những phương pháp ôn thi tốt nghiệp THPT môn Văn hiệu quả

Mở bài chính là phần giới thiệu đầu tiên, thể hiện tư duy và thái độ của người viết. Một mở bài tốt cần đảm bảo ba tiêu chí: ngắn gọn, đúng hướng và có nét riêng.

Đối với câu nghị luận xã hội, đề thi năm 2025 yêu cầu học sinh bày tỏ rõ ràng quan điểm cá nhân trước một vấn đề mang tính thời sự hoặc tư tưởng. Vì thế, mở bài không nên quá chung chung hoặc chỉ lặp lại nội dung đề. Học sinh cần dẫn dắt tự nhiên, có thể bắt đầu từ một sự kiện xã hội, một câu nói nổi tiếng hoặc một tình huống thực tế để giới thiệu vấn đề. Sau đó, nhanh chóng khẳng định luận điểm cá nhân một cách rõ ràng.

Ví dụ, với đề bài: "Bàn về lòng biết ơn trong cuộc sống hiện đại", thay vì viết: “Lòng biết ơn là một đức tính tốt, mỗi người cần có lòng biết ơn…”, học sinh có thể mở bài như sau:

“Trong nhịp sống gấp gáp hôm nay, khi con người ngày càng hướng về bản thân và những giá trị cá nhân, có một phẩm chất dường như đang mờ nhạt dần – đó là lòng biết ơn. Phải chăng, biết ơn không còn là điều quan trọng? Tôi cho rằng, càng hiện đại, con người càng cần phải sống biết ơn hơn bao giờ hết.”

Đối với câu nghị luận văn học, đề thi năm 2025 đòi hỏi sự phân tích kết hợp đánh giá, so sánh và liên hệ thực tiễn. Do đó, mở bài cần giới thiệu được vấn đề nghị luận trong mối liên hệ với cuộc sống, đồng thời thể hiện sự cảm thụ cá nhân, tránh rập khuôn.

Chẳng hạn, với đề bài yêu cầu phân tích hình ảnh người lính trong bài thơ “Đồng chí” và liên hệ với một tác phẩm khác có cùng chủ đề, học sinh có thể mở bài như sau:

“Chiến tranh lùi xa, nhưng những trang văn, vần thơ viết về người lính vẫn còn mãi trong lòng người đọc hôm nay. Từ hình ảnh người lính thời kháng chiến gian khổ trong ‘Đồng chí’ của Chính Hữu đến dáng đứng kiêu hùng trong ‘Tây Tiến’ của Quang Dũng, ta nhận ra một vẻ đẹp không chỉ của thời đại mà còn là vẻ đẹp nhân cách bất diệt.”

Như vậy, mở bài không chỉ định hướng rõ ràng vấn đề cần bàn luận mà còn thể hiện được chiều sâu cảm xúc và cá tính người viết. Điều này rất cần thiết trong bối cảnh đề thi ngày càng đề cao năng lực cá nhân hóa.

Kết bài, nơi để lại ấn tượng cuối cùng

Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết cách làm bài môn Ngữ văn thi tốt nghiệp THPT

Nếu mở bài là khởi đầu gây chú ý thì kết bài lại là phần kết đọng lại cảm xúc, khẳng định lập luận, giúp bài viết thêm hoàn chỉnh. Một kết bài hay cần thể hiện sự khái quát, nhấn mạnh thông điệp, đồng thời để lại dư âm tích cực trong lòng người đọc.

Trong bài nghị luận xã hội, kết bài nên khẳng định lại quan điểm cá nhân nhưng không dừng lại ở sự tổng kết khô khan. Thí sinh nên mở rộng vấn đề một chút để cho thấy tầm quan trọng của vấn đề xã hội đó trong thực tiễn.

Ví dụ, với đề bài về sự kiên trì trong hành trình chinh phục ước mơ, một kết bài ấn tượng có thể là:

“Cuộc sống luôn có những ngã rẽ bất ngờ, nhưng chính sự kiên trì là ngọn lửa âm ỉ giúp con người vượt qua giông bão. Hơn cả một đức tính, đó là chìa khóa mở cửa thành công. Và với tuổi trẻ hôm nay, sống có lý tưởng và theo đuổi đến cùng mới thực sự là hành trình đáng giá.”

Trong bài nghị luận văn học, kết bài cần khái quát được giá trị nghệ thuật và tư tưởng của tác phẩm, đồng thời gợi ra những liên tưởng rộng hơn tới cuộc sống hoặc chính bản thân người viết. Đề thi năm 2025 khuyến khích học sinh đánh giá, so sánh, liên hệ thực tiễn. Vì vậy, kết bài cũng là nơi phù hợp để thực hiện điều đó.

Ví dụ, kết bài của một bài phân tích nhân vật Tràng trong “Vợ nhặt” có thể viết như sau:

“Qua hình ảnh Tràng – một con người nghèo đói nhưng không buông bỏ khát vọng sống – Kim Lân không chỉ nói về sự sống còn trong cái đói, mà còn nhắc nhở chúng ta hôm nay: Dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, niềm tin vào tương lai và tình người vẫn là ánh sáng soi đường cho nhân loại.”

Những lưu ý quan trọng để mở bài và kết bài đạt điểm cao

• Tránh rập khuôn, sáo rỗng: Những mẫu câu như “Ai đó đã từng nói…”, “Từ xưa đến nay…”, “Văn học là nhân học…” dễ khiến bài viết mất điểm sáng tạo.
• Không lặp lại đề bài một cách máy móc: Mở bài và kết bài phải thể hiện tư duy cá nhân, không nên chỉ sao chép lại đề bằng cách thay từ.
• Sử dụng ngôn ngữ trong sáng, súc tích: Không cần quá dài, nhưng cần trau chuốt để thể hiện vốn từ và cảm xúc của người viết.
• Có thể luyện tập trước một số cách mở bài linh hoạt: Mở bài trực tiếp (vào thẳng vấn đề), mở bài gián tiếp (dẫn dắt từ hiện tượng đời sống, câu chuyện, hình ảnh…), kết bài quy nạp, kết bài mở…

Trong đề thi Ngữ văn năm 2025 với yêu cầu cao về tính thực tiễn, tư duy phản biện và khả năng cá nhân hóa, mở bài và kết bài không còn là phần phụ mà chính là phần ghi điểm mạnh mẽ. Hãy nắm bắt những gợi ý trên để đạt được kết quả tốt nhất. Trường Cao đẳng Y Dược Sài Gòn chúc các bạn thành công!